اثر تحریم‌ها بر اقتصاد کشورهای روسیه، ترکیه و ایران
تحریم‌ها علیه روسیه از سال ۲۰۱۴ آغاز شد که تا همین امروز ادامه دارد. در ژانویه ۲۰۱۴ هر دلار در روسیه حدودا معادل ۳۵ روبل بود. عددی که بعد از یک سال به حدود ۶۵ روبل و بعد از دو سال به حدود ۸۰ روبل رسید. البته بخش عظیمی از این کاهش ارزش روبل را می‌توان به افت شدید قیمت نفت نسبت داد. افت قیمتی که اقتصاد به شدت وابسته به نفت روسیه را با مشکل مواجه کرد. البته پوتین با در اولویت قرار دادن انظباط مالی دولت (مقابله با افزایش کسری بودجه) و بهره‌برداری مناسب از اعتماد عمومی به سیاست‌گذاری‌هایش مانع از این شد که اقتصاد روسیه وارد بحران شود. به طوری که اگرچه قیمت هر دلار در روسیه به زمان قبل از تحریم‌ها بازنگشت اما از اواسط ۲۰۱۶ تا همین امروز حول و حوش ۶۰ روبل نوسان می‌کند.
به گزارش “همدلی‌زنجان”؛ به نقل از تجارت فردا، در ترکیه کاهش شدید ارزش لیر را نمی‌توان آنچنان به تحریم‌ها نسبت داد. اگرچه آغاز تهدیدهای ترامپ و عملی شدن آن روی کاهش ارزش روبل اثر مضاعف داشت. از سال ۲۰۱۳ قمیت هر دلار در ترکیه به ۲ لیر رسید. عددی که تا پایان سال ۲۰۱۷ به ۴ لیر نزدیک شد و قبل از اینکه ترامپ در اواخر ژولای ۲۰۱۸ ترکیه تهدید به تحریم کند قیمت هر دلار در این کشور به ۵ لیر نیز نزدیک شد. بعد از تهدید ترامپ و آغاز تحریم‌های آمریکا در کمتر از یک ماه قمیت هر دلار بیش از ۲ لیر افزایش یافت. در نتیجه روند نوسانات نشان می‌دهد که چه با تحریم‌ها و چه بدون تحریم‌ها، لیر در حال سقوط بود و هست و تحریم‌ها تنها این سقوط را سرعت بخشیده است. دلیل این نیز مشخص است. بعد از اینکه اردوغان در ۲۰۱۴ به ریاست‌جمهوری رسید، کنترل دولت روی اقتصاد و عملکرد بانک مرکزی را به شدت افزایش داد به طوری که در ماه‌های اخیر بانک مرکزی مستقل در ترکیه به تاریخ پیوسته است. سیاستگذاریهای اشتباه اردوغان، پوپولیسم و فساد در ترکیه اقتصاد این کشور را وارد بحران کرد و تحریم‌ها فقط آن را سرعت بخشیده‌اند.
در مورد ایران نیز تحریم‌ها همواره اثر مضاعف روی بحران‌ها داشته‌اند اما ریشه این بحران‌ها خطای سیاستگذاری بوده است. سیستم بانکی به شدت معیوب در ایران به طور فراینده نقدینگی خلق می‌کند به طوری که در حال حاضر دیگر مساله استقلال یا عدم استقلال بانک مرکزی مشکل اصلی سیستم بانکی نیست. فعالیت در بخش خصوصی روز به روز سخت‌تر می‌شود و دخالت هر چه بیشتر حاکمیت در اقتصاد فضای کسب‌وکار و سرمایه‌گذاری را به یک باتلاق تبدیل کرده است. آزمون و خطای بیش از اندازه سیاست‌گذاران باعث شده که عدم اطمینان بر فضای اقتصاد حاکم شود و سیاست‌های ارزی غلط نیز ریال را وارد مارپیچ مرگ کرده است. تحت این شرایط قطعا حتی تهدید به تحریم نیز می‌تواند اقتصاد را بیشتر از قبل وارد بحران کند که همین کار را هم کرده است. اما آیا بدون تحریم‌ها ریال از مارپیچ مرگ خارج می‌شود؟ پاسخ منفی است.
استیو هانکه، استاد اقتصاد کاربردی دانشگاه جانز هاپکینز، در مورد تحریم‌های آمریکا علیه روسیه، ایران و ترکیه اذعان داشت که «که دلیل عمده مواجهه این کشورها با بحران پولی به ویژه ترکیه و ایران، در نتیجه سیاستگذاری داخلی اشتباه در این کشورهاست و تحریم‌ها به نوعی ضربه آخر بوده‌اند. به عبارت دیگر نمی‌توان تحریم‌ها را دلیل مواجهه این کشورها با بحران پولی قلمداد کرد چراکه تحریم‌ها فقط باعث شده‌اند که قایقی که در حال غرق شدن است، زودتر غرق شود.» او اینگونه ادامه می‌دهد که «اگر شما استراتژی سنگاپور را اتخاذ نکنید، اگر سیاستگذاریهای اقتصادی‌تان اشتباه باشد، کشورتان نسبت به تاثیرات خارجی همچون تحریم‌ها بسیار آسیب‌پذیر خواهد بود.»
