محققان به تازگی دریافتهاند که حجم بالای استرس سبب ایجاد تغییراتی در بدن بهویژه جهش ژنتیکی میشود.
تنها درصدی از کدهای DNA انسان برای پروتئینها و تقریباً نیمی دیگر از آن دسته توالیهای “ناخواسته” تشکیل شده است که میتوانند خود را در RNA یا DNA کپی کرده و از مکانی به مکانی دیگر جهش کنند. تحقیقات قبلی که توسط محققان در بیمارستان عمومی ماساچوست (MGH) انجام شده بود، نقش استرس را در پرش این ژنها بسیار مهم نشان داد.
توالیهایی که در ژنوم از جایی به جای دیگر پرش میکنند، بیشتر به طور رسمی به عنوان عناصر قابل جابجایی شناخته میشوند و نقش آنها در سلامت و بیماری کاملاً درک نشده است؛ اما مدتهاست که گمان میرود آنها چیزی غیر از عناصر انگلی و بدون عملکرد خوب باشند.
تا چهار دهه پیش، تصور میشد که فقط پروتئینها میتوانند آنزیمهایی ایجاد کنند و تنها آنزیمها میتوانند اسیدهای نوکلئیک، بلوکهای ساختاری DNA و RNA را کاهش دهند؛ اما در سال ۱۹۸۲، محققان نشان دادند که RNA میتواند به عنوان آنزیم نیز عمل کند و این RNAها به عنوان ریبوزیمها شناخته میشوند کشفی که منجر به دریافت جایزه نوبل شیمی در سال ۱۹۸۹ شد.
امروزه، ۱۵ نوع از ریبوزیمها تشریح شدهاند، اما بیشتر آنها در باکتریها و ویروسها و تعداد بسیار کمی در پستاندارانی مانند انسان مشاهده شدهاند که عملکرد آنها عمدتا نامشخص است.
از آنجا که B۲ و ALU در سلولهای ما بسیار فراوان هستند، کشف تازه محققان، پیچ و تاب جدیدی را برای داستان ریبوزیم ایجاد میکند. B۲ و ALU در صدها هزار نسخه در DNA ما وجود دارند که در هنگام استرس به صورت انبوه آزاد میشوند. این یک فعالیت ذهن رنج آور از عملکرد ریبوزیم است. B۲ و ALU به طور معمول ساکت هستند، اما هنگامی که در معرض گرما یا سایر اشکال استرس قرار دارند، فعال میشوند. همچنین فعالیت برش RNA آنها با تعامل با پروتئین EZH۲ تقویت میشود.
سلولها به طور مداوم در معرض استرس قرار دارند و یک واکنش سریع میتواند به معنی تفاوت زندگی و مرگ باشد. القای ژنهای ناشی از استرس به RNAهای خود برشی بسیار سازگار به نظر میرسد. در این حالت به هیچ سنتز جدیدی از محصولات ژن نیاز نیست و در ازای آن رویداد مهم جذب پروتئین EZH۲ است که از قبل در داخل سلولها وجود دارد.
این یافتهها ممکن است پیامدهای بالینی مهمی برای کمک به بدن در پاسخ به استرس در شرایطی مانند رشد عفونتها، سرطان یا بیماری خود ایمنی داشته باشد.
باشگاه خبرنگاران جوان