زنجان، قربانی فرمول‌های تخصیص بودجه

“درآمدها برای مرکز، چالش‌ها برای زنجان”؛ نیاز به بازنگری فوری در تخصیص بودجه

یکی از مطالبات جدی مردم و مسئولان استان زنجان در سال‌های اخیر، بازگشت مازاد درآمدهای استانی به این منطقه بوده است.

به گزارش همدلی‌زنجان؛  استان زنجان همواره در تحقق بیش از ۱۰۰ درصدی تعهدات مالیاتی و تأمین منابع استانی برای دولت پیشرو بوده، اما این عملکرد مثبت در بازگشت منابع به استان انعکاس نیافته است.(همدلی زنجان).

بسیاری از مردم و کارشناسان بر این باورند که سهم زنجان از اعتبارات استانی به هیچ وجه متناسب با ظرفیت‌ها و عملکرد اقتصادی آن نیست. این موضوع، پرسش‌هایی اساسی را درباره عدالت در تخصیص منابع، معیارهای تصمیم‌گیری و سهم استان‌ها از توسعه ملی مطرح می‌کند:

  • چرا استان زنجان باوجود تحقق بالای تعهدات مالیاتی، ضریب بازگشت پایینی دارد؟
  • در مقایسه با استان‌های هم‌جوار، وضعیت زنجان از نظر شاخص‌هایی نظیر جمعیت، وسعت، و تولید ناخالص داخلی چگونه است؟
  • آیا معیارهای بازگشت منابع استانی بر مبنای عملکرد اقتصادی و عدالت منطقه‌ای تنظیم شده‌اند؟
جایگاه استان زنجان در نظام بودجه استانی

بر اساس لایحه بودجه سال ۱۴۰۳:

  • درآمد عمومی استانی زنجان: ۲۲۲,۶۳۳ میلیارد ریال (رتبه ۱۳ کشور)
  • مصارف استانی زنجان: ۳۵,۰۳۹ میلیارد ریال (رتبه ۲۷ کشور)
  • ضریب بازگشت درآمدهای استانی زنجان معادل ۱۶ درصد است که از میانگین کشوری (۱۸ درصد) پایین‌تر است و آن را در رتبه ۲۶ کشور قرار می‌دهد.
مقایسه زنجان با استان‌های هم‌جوار

برای ارزیابی دقیق‌تر، استان زنجان با شش استان هم‌جوار (گیلان، اردبیل، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، همدان و کردستان) از نظر شاخص‌های زیر مقایسه می‌شود:

بر اساس آمار رسمی سال ۱۴۰۱:

  • جمعیت استان زنجان: ۱.۱ میلیون نفر (۱.۳ درصد از جمعیت کشور)
  • جمعیت استان‌های هم‌جوار:
    • گیلان: ۲.۶ میلیون نفر (۳.۱ درصد از جمعیت کشور)
    • آذربایجان شرقی: ۴ میلیون نفر (۴.۷ درصد از جمعیت کشور)
    • آذربایجان غربی: ۳.۳ میلیون نفر (۳.۹ درصد از جمعیت کشور)
    • همدان: ۱.۸ میلیون نفر (۲.۱ درصد از جمعیت کشور)
    • کردستان: ۱.۶ میلیون نفر (۱.۹ درصد از جمعیت کشور)
    • اردبیل: ۱.۳ میلیون نفر (۱.۵ درصد از جمعیت کشور)
  • وسعت استان زنجان: ۲۲,۱۶۴ کیلومتر مربع (۱.۳ درصد از کل مساحت کشور)
  • وسعت استان‌های هم‌جوار:
    • گیلان: ۱۴,۰۴۲ کیلومتر مربع (۰.۸ درصد)
    • آذربایجان شرقی: ۴۵,۴۹۱ کیلومتر مربع (۲.۷ درصد)
    • آذربایجان غربی: ۴۳,۶۶۰ کیلومتر مربع (۲.۶ درصد)
    • همدان: ۱۹,۴۹۳ کیلومتر مربع (۱.۱ درصد)
    • کردستان: ۲۸,۲۰۳ کیلومتر مربع (۱.۷ درصد)
    • اردبیل: ۱۷,۸۰۰ کیلومتر مربع (۱.۰ درصد)

 

 درآمدهای استانی و ضریب بازگشت
  • درآمدهای استانی:
    • زنجان: ۲۲۲,۶۳۳ میلیارد ریال
    • گیلان: ۲۲۵,۴۴۵ میلیارد ریال
    • آذربایجان شرقی: ۳۷۷,۲۳۴ میلیارد ریال
    • آذربایجان غربی: ۱۵۸,۶۰۱ میلیارد ریال
    • همدان: ۱۰۸,۴۷۵ میلیارد ریال
    • کردستان: ۷۶,۶۷۰ میلیارد ریال
    • اردبیل: ۵۳,۴۴۹ میلیارد ریال
  • ضریب بازگشت:
    • زنجان: ۱۶ درصد
    • گیلان: ۱۷ درصد
    • آذربایجان شرقی: ۱۰ درصد
    • آذربایجان غربی: ۸ درصد
    • همدان: ۸ درصد
    • کردستان: ۱۰ درصد
    • اردبیل: ۱۲ درصد
 تولید ناخالص داخلی

بر اساس داده‌های مرکز آمار ایران:

  • تولید ناخالص داخلی استان زنجان: حدود ۸۰ هزار میلیارد تومان (سهم ۱.۵ درصدی از تولید ملی)
  • تولید ناخالص داخلی استان‌های هم‌جوار:
    • گیلان: ۱۱۰ هزار میلیارد تومان (۲.۱ درصد)
    • آذربایجان شرقی: ۲۷۰ هزار میلیارد تومان (۵ درصد)
    • آذربایجان غربی: ۱۸۰ هزار میلیارد تومان (۳.۳ درصد)
    • همدان: ۹۰ هزار میلیارد تومان (۱.۷ درصد)
    • کردستان: ۶۵ هزار میلیارد تومان (۱.۲ درصد)
    • اردبیل: ۴۵ هزار میلیارد تومان (۰.۹ درصد)
نابرابری در بازگشت منابع
  • استان زنجان باوجود تحقق درآمدهای بالاتر از بسیاری از استان‌های هم‌جوار (مانند اردبیل و کردستان)، ضریب بازگشت بسیار پایینی دارد.
  • گیلان و آذربایجان شرقی به دلیل سهم بالاتر جمعیتی و تولید ناخالص داخلی، مصارف بیشتری دارند اما ضریب بازگشت آن‌ها همچنان کمتر از میانگین کشوری است.
  • استان‌هایی با وسعت کمتر (مانند گیلان) و جمعیت بالاتر در تخصیص منابع جاری و عمرانی اولویت داشته‌اند.
  • زنجان باوجود وسعت مناسب و عملکرد اقتصادی قابل‌قبول، در رقابت با استان‌های با جمعیت بالاتر (مانند آذربایجان شرقی) دچار عقب‌ماندگی در تخصیص منابع شده است.
  • سهم زنجان از تولید ناخالص داخلی ملی (۱.۵ درصد) کمتر از استان‌هایی مانند آذربایجان شرقی و غربی است، اما برتری آن نسبت به استان‌هایی مانند اردبیل و کردستان در تخصیص منابع منعکس نشده است.

 

شاخص‌هایی مانند تحقق درآمدهای مالیاتی، عملکرد اقتصادی و سرانه جمعیتی در کنار معیارهای محرومیت باید مبنای تصمیم‌گیری قرار گیرند. انتشار آمار دقیق تخصیص و بازگشت منابع به استان‌ها و مقایسه آن با عملکرد اقتصادی ضروری است. افزایش سهم استان در بودجه عمرانی می‌تواند به توسعه زیرساخت‌ها و افزایش تولید ناخالص داخلی منجر شود.

تقویت لابی‌گری استانی
نمایندگان مجلس و مسئولان استانی باید با استناد به آمار و داده‌های اقتصادی، سهم زنجان از منابع ملی را افزایش دهند. استان زنجان باوجود درآمدهای مالیاتی بالا و سهم مناسب در تولید ناخالص داخلی، ضریب بازگشت بسیار پایینی دارد.

این موضوع نشان‌دهنده ضعف در معیارهای تخصیص بودجه و تمرکز منابع در استان‌های پرجمعیت‌تر است. اصلاح این روند و افزایش شفافیت می‌تواند به بهبود وضعیت بودجه‌ای و توسعه اقتصادی استان منجر شود.

 

گزارش خطا / تخلف

نوع تخلف یا مشکل را مشخص کنید *
Select an option
توضیحات *
Fill out this field

تبلیغ در همدلی
خبر بعدی
 صدای فرو نشست زمین در استان زنجان هم به گوش می‌رسد
خبر قبلی
استان زنجان به عطر ۲ شهید گمنام آکنده می‌شود
مطالب مرتبط

ـ دیدگاه های ارسال شده، پس از تایید در وب سایت منتشر خواهد شد.
ـ پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
ـ پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیرمرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.

0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
آخرین اخبار
پربحث ترین اخبار
یادداشت
فهرست