صنعت گردشگری به عنوان یکی از مهمترین بخشهای اقتصادی در جهان، نقش بسزایی در توسعه پایدار مناطق مختلف ایفا میکند.
به گزارش همدلیزنجان؛ استان زنجان با دارا بودن جاذبههای تاریخی، فرهنگی و طبیعی منحصر به فرد، ظرفیت بالایی برای جذب گردشگران داخلی و خارجی دارد. با این حال، یکی از مهمترین چالشهای پیش روی این صنعت در زنجان، **نبود برندینگ گردشگری مؤثر** است.
این گزارش به بررسی این موضوع و تأثیر آن بر صنعت گردشگری زنجان با محوریت صنایع دستی (شهر جهانی ملیله) و مرکز تاریخی شهر (سبزه میدان و بازار تاریخی) میپردازد.
جاذبههای گردشگری زنجان: گنجینههای پنهان
زنجان دارای جاذبههای متعدد و متنوعی است که میتواند هر نوع گردشگری را به خود جذب کند. از جمله این جاذبهها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
جاذبههای تاریخی؛ مجموعه بازار زنجان، غار کتله خور، قلعه بهستان، مسجد جامع زنجان و گنبد سلطانیه (به عنوان یکی از بزرگترین گنبدهای آجری جهان و ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو).
جاذبههای طبیعی؛دشت زیبای زنجان، آبشار شارشار، روستای تاریخی سیردان و طبیعت بکر منطقه طارم.
جاذبههای فرهنگی؛ صنایع دستی مانند چاروق دوزی، ملیله کاری و هنرهای سنتی که نشاندهنده فرهنگ غنی این منطقه است.
با وجود این ظرفیتها، زنجان نتوانسته است به عنوان یک مقصد گردشگری برجسته در سطح ملی و بینالمللی مطرح شود. یکی از دلایل اصلی این مسئله، **ضعف در برندینگ گردشگری** است.
برندینگ گردشگری و نقش آن در توسعه صنایع دستی: شهر جهانی ملیله زنجان
صنایع دستی به عنوان یکی از ارکان اصلی فرهنگ و هنر هر منطقه، نقش بسزایی در جذب گردشگران و ایجاد هویت منحصر به فرد برای مقاصد گردشگری ایفا میکند. زنجان با داشتن شهرت جهانی در هنر ملیلهکاری، یکی از مهمترین قطبهای صنایع دستی ایران محسوب میشود. ملیلهکاری زنجان به عنوان یک هنر اصیل و منحصر به فرد، در سال ۱۳۹۹ در فهرست میراث ناملموس جهانی یونسکو به ثبت رسید. این موفقیت، فرصتی استثنایی برای برندینگ گردشگری زنجان ایجاد کرده است.
برندینگ گردشگری در حوزه صنایع دستی به معنای معرفی و تبلیغ هنرهای سنتی به گونهای است که بتواند در ذهن گردشگران تصویری ماندگار و جذاب ایجاد کند. برای زنجان، ملیلهکاری میتواند به عنوان یک نماد فرهنگی و هنری، نقش کلیدی در جذب گردشگران داخلی و خارجی ایفا کند. با این حال، علیرغم ثبت جهانی این هنر، زنجان نتوانسته است از این ظرفیت به طور کامل بهرهبرداری کند.
یکی از دلایل اصلی این مسئله، نبود استراتژی مشخص در برندینگ گردشگری است. برای مثال، بسیاری از گردشگران حتی از وجود شهر جهانی ملیله در زنجان اطلاع ندارند. این در حالی است که شهرهایی مانند اصفهان با برندینگ موفق صنایع دستی خود مانند خاتمکاری و میناکاری، توانستهاند به عنوان مقاصد اصلی گردشگری فرهنگی در ایران مطرح شوند.
برای بهبود این وضعیت، زنجان نیازمند یک برنامه جامع برندینگ است که شامل موارد زیر باشد:
ایجاد موزههای تخصصی: راهاندازی موزههای اختصاصی برای نمایش آثار ملیلهکاری و سایر صنایع دستی زنجان.
برگزاری کارگاههای آموزشی: سازماندهی کارگاههای آموزشی برای گردشگران به منظور آشنایی با فرآیند تولید ملیلهکاری.
– فعالیت در فضای دیجیتال: استفاده از شبکههای اجتماعی و پلتفرمهای دیجیتال برای معرفی هنر ملیلهکاری به مخاطبان جهانی.
– همکاری با سازمانهای بینالمللی: همکاری با سازمانهایی مانند یونسکو برای تبلیغ و معرفی شهر جهانی ملیله.
با اجرای این راهکارها، زنجان میتواند از هنر ملیلهکاری به عنوان یک ابزار قدرتمند برای جذب گردشگران و ایجاد هویت منحصر به فرد استفاده کند.
برندینگ شهری در مرکز تاریخی زنجان: سبزه میدان و بازار تاریخی
مرکز شهر زنجان با دارا بودن بناهای تاریخی و جاذبههای فرهنگی، یکی از مهمترین مناطق گردشگری این استان محسوب میشود. سبزه میدان به عنوان یکی از قدیمیترین میدانهای شهری ایران و بازار تاریخی زنجان، دو عنصر کلیدی در برندینگ شهری زنجان هستند.
سبزه میدان با معماری منحصر به فرد و فضای تاریخی خود، میتواند به عنوان یک نماد شهری در برندینگ زنجان نقش ایفا کند. این میدان که در دوره قاجار ساخته شده است، نه تنها یک فضای عمومی برای تعاملات اجتماعی است، بلکه به دلیل نزدیکی به بازار تاریخی زنجان، یک نقطه کانونی برای جذب گردشگران محسوب میشود.
بازار تاریخی زنجان نیز به عنوان یکی از طولانیترین بازارهای سرپوشیده ایران، دارای معماری چشمنواز و غرفههای متنوع است. این بازار که در فهرست میراث ملی ایران ثبت شده است، میتواند به عنوان یک جاذبه گردشگری مهم، نقش کلیدی در برندینگ شهری زنجان ایفا کند. با این حال، نبود برنامهریزی مناسب برای معرفی و تبلیغ این جاذبهها باعث شده است که این پتانسیلها به طور کامل مورد استفاده قرار نگیرند.
برای تقویت برندینگ شهری در مرکز تاریخی زنجان، راهکارهای زیر پیشنهاد میشود:
بهسازی فضای شهری: بهبود وضعیت معابر، نورپردازی و مبلمان شهری در اطراف سبزه میدان و بازار تاریخی.
-ایجاد رویدادهای فرهنگی: برگزاری جشنوارهها، نمایشگاهها و رویدادهای فرهنگی در سبزه میدان و بازار تاریخی.
– تبلیغات هدفمند: استفاده از ابزارهای تبلیغاتی برای معرفی سبزه میدان و بازار تاریخی به عنوان نمادهای شهری زنجان.
– توسعه زیرساختهای گردشگری: ایجاد اقامتگاههای بومگردی، رستورانهای سنتی و مراکز خرید در اطراف این جاذبهها.
با اجرای این راهکارها، مرکز تاریخی زنجان میتواند به عنوان یک مقصد گردشگری جذاب و ماندگار در ذهن گردشگران نقش ببندد.
ماندگاری گردشگر و تبدیل زنجان به مقصد گردشگری
ماندگاری گردشگران در یک مقصد، یکی از مهمترین شاخصهای موفقیت در صنعت گردشگری است. برای افزایش ماندگاری گردشگران در زنجان، نیازمند ایجاد تجربههای منحصر به فرد و به یاد ماندنی هستیم. این تجربهها میتوانند شامل بازدید از جاذبههای تاریخی، شرکت در کارگاههای صنایع دستی، خرید سوغات محلی و تجربه غذاهای سنتی باشد.
زنجان با دارا بودن جاذبههای متنوع و غنی، پتانسیل بالایی برای تبدیل شدن به یک مقصد گردشگری ماندگار دارد. با این حال، نبود برندینگ مؤثر و برنامهریزی مناسب باعث شده است که بسیاری از گردشگران، زنجان را به عنوان یک مقصد گذری در نظر بگیرند.
برای تبدیل زنجان به یک مقصد گردشگری ماندگار، راهکارهای زیر پیشنهاد میشود:
– ایجاد بستههای گردشگری: طراحی بستههای گردشگری متنوع که شامل بازدید از جاذبههای تاریخی، شرکت در کارگاههای صنایع دستی و تجربه غذاهای محلی باشد.
– توسعه زیرساختهای اقامتی: افزایش تعداد هتلها، اقامتگاههای بومگردی و مراکز اقامتی با کیفیت در زنجان.
– ارتقای خدمات گردشگری: آموزش راهنمایان گردشگری و بهبود کیفیت خدمات در رستورانها و مراکز خرید.
– تبلیغات هدفمند: استفاده از ابزارهای تبلیغاتی برای معرفی زنجان به عنوان یک مقصد گردشگری ماندگار.
زنجان با دارا بودن جاذبههای تاریخی، فرهنگی و طبیعی منحصر به فرد، پتانسیل بالایی برای تبدیل شدن به یکی از مقاصد برتر گردشگری ایران را دارد. با این حال، نبود برندینگ مؤثر در حوزه صنایع دستی و برندینگ شهری، باعث شده است که این ظرفیتها ناشناخته باقی بمانند. با اجرای راهکارهای پیشنهادی و همکاری بین بخشهای مختلف، زنجان میتواند به عنوان یک مقصد گردشگری ماندگار و جذاب در سطح ملی و بینالمللی مطرح شود.