روانشناسان کودک بر این باورند که فریاد زدن بر سر کودک، راه تربیتی درستی برای وی محسوب نمیشود و قطعاً عواقب روانی متعددی به همراه خواهد داشت. روانشناسان معتقدند که فریاد زدن روان کودک را آزار میدهد و ممکن است کودک نهتنها با لحن صدا بلکه با کلمات تحقیرآمیز یا آزاردهنده نیز احساس حقارت کند.
تحقیقات علمی نشان میدهند که کیفیت رابطه بین والدین و کودک از سنین پایین پایه و اساس رشد و شکوفایی (یا عدم شکوفایی و بالندگی) روحی و جسمی او را تشکیل میدهد.
در ادامه پنج اثر نامطلوب فریاد زدن بر رشد کودک را بررسی و شفافسازی میکنیم:
۱. فریاد زدن فقط رفتار بد کودک را بدتر میکند
برای جلوگیری از رفتار بد کودک، مطمئناً عکسالعمل شما این ست که یا او را سرزنش میکنید یا سرش فریاد میزنید. با این حال، همانطور که این مطالعه نیز نشان میدهد، چنین عکسالعملی میتواند مشکل را تکراری و چه بسا دائمی کند و رفتار بد کودک را تشدید سازد.
براساس این تحقیق که بر پایه روابط والد و فرزندی شکل گرفته بود، کودکانی که در معرض داد و فریاد والدینشان قرار داشتند، سال بعد نیز دوباره چنین عکسالعملی را از سوی والدین خویش تجربه کردند چون بارها و بارها رفتار بد خود را تکرار کرده بودند.
با توجه به نتیجهگیری یک مطالعه دیگر، بسته به اینکه این اقدام انضباطی از طرف مادر باشد یا پدر، نتیجه قالباً یکسان خواهد بود: فریاد زدن بُعد تربیتی ندارد و فقط وضعیت را بدتر و پیچیدهتر میکند.
۲. فریاد زدن میتواند باعث تغییر در رشد مغزی کودک شود
بهطور کلی انسانها یا همان نوع بشر اطلاعات منفی را با سرعت بیشتری در مغز خود پردازش میکنند. برای حمایت از این تحلیل، مطالعه دیگری تغییر در ساختار مغز را در کودکانی که پرخاشگری کلامی والدین را تجربه کردند، آشکار کرد.
۳. فریاد زدن میتواند منجر به افسردگی کودک شود
علاوه بر این که کودک از آزار کلامی والدین خود احساس آسیب، ترس و ناراحتی میکند، این ماجرا عواقب روانی جدیتری مانند افسردگی در بزرگسالی را به دنبال خواهد داشت.
مطالعهای در مورد آزار روانشناختی والدین علیه فرزندانشان در سنین پایین، نشان داد که این کودکان ممکن است در سنین نوجوانی دچار مشکلات روانی شوند. همچنین این مطالعه با هدف افزایش آگاهی والدین نسبت به پیامدها و نتایج اعمال ایشان انجام شده است.
۴. فریاد زدن میتواند اثراتی بر سلامت جسمانی کودک داشته باشد
همه ما بر اساس تجربههای خود شکل گرفتهایم، تجربههایی که اغلب در مغز ما اثر میگذارند و احیاناً استرسی که در کودکی تجربه میکنیم میتواند سلامت عمومی ما را در بزرگسالی خدشهدار سازد و منجر به مشکلاتی در سنین بزرگسالی شود.
طبق تحقیقات، قرار گرفتن در معرض استرس روحی زودرس در سالهای اولیه زندگی، احتمالاً منجر به بیماریهای مزمن در دوران پیری میشود. فراموش نکنیم که این قضیه در رفتار فرد نیز تاثیر بدی خواهد داشت: احتمال بیاعتمادی شدید نسبت به دیگران، روابط بینفردی ضعیف یا حتی انتخابهای ناسالم در زندگی.
۵. فریاد زدن میتواند باعث دردها و بیماریهای مزمن شود
اگرچه ممکن است عجیب به نظر برسد، اما تحقیقات نشان میدهند که تجربه خشونت در دوران کودکی، از جمله آزار کلامی، فیزیکی و جنسی با بیماریهای دوران بزرگسالی ارتباطی تنگاتنگ دارد. بنابراین دردهای روحی و احساسی دوران کودکی این پتانسیل را دارند که در دوران بزرگسالی به دردهای جسمی و چه بسا بیماریهای جدی منتهی شوند.
اگر احساس میکنید که زود از کوره درمیروید، به خودتان مسلط نیستید، فوراً عصبانی میشوید و شروع به فریاد زدن بر سر فرزندان خود میکنید، از نزدیکانتان یا یک متخصص کمک بگیرید.
بهعنوان والدین، فراموش نکنید که هیچگاه برای تغییر روش تربیتی دیر نیست و همواره به یاد داشته باشید که اگر میخواهید فرزندتان در آینده به افرادی شکوفا، با اطمینان به نفس قوی و مستقل تبدیل شوند، لازم است که بر روشهای تربیتی خود تجدیدنظر اساسی داشته باشید.
منبع: santeplusmag