رخدادهای اخیر در کشور درس های زیادی برای فرا گرفتن دارد یکی از مهم ترین آن ها در حوزه اجتماعی و اعتماد متقابل رسانه های داخلی-مردم و مردم-حاکمیت و بلعکس است. آنچه بارها در کشور و استان زنجان و همچنین نگارنده در سال های گذشته بر آن تاکید کرده ایم، توجه به «سرمایه اجتماعی» در جامعه است.
یکی از شاخصه های توسعه در کشورها برای حوزه اجتماعی توجه به «سرمایه اجتماعی» در جامعه است که متاسفانه با تمام تلخی ها باید بپذیریم آن را رو به اضمحلال بردیم و نابود کردیم! وقتی کشور در یک برهه حساس در برقراری نظم و امنیت عمومی قرار می گیرد قطعا همه مسئولان و دلسوزان کشور تلاش دارند مدیریت مناسبی انجام دهندو آرامش در کشور برقرار باشد. این موضوع در بین همه دلسوزان واقعی مشترک است.
آنچه در بین دلسوزان شاید مشترک نباشد نحوه مواجهه با مسائل است. از دید یک فعال حوزه ارتباطات و رسانه نگاه به موضوع اطلاع رسانی با نگاه یک کارشناس در حوزه امنیتی یکسان نیست. وقتی هدف مشترک باشد می توان با گفت و گوی سازنده در فضایی آرام برای روزهای حساس نگاه های مشترک به مسائل داشت. آنچه ما در کشور و استان زنجان آن را نداریم همین فضای گفتمانی سازنده است.
در یادداشتی عنوان کردیم که زنجانی ها نیازمند تقویت فضای گفتمانی هستند. حال شاید رخدادهای امروز نشان داد این موضوع چقدر اهمیت داشت و باید نگاه و شمولیت آن را در سطح ملی ببینیم. در فرایند جهانی شدن ارزش های فرهنگی و نوع نگاه نسل ها به مسائل متفاوت می شود. همانطور که امروز در جامعه ایرانی-زنجانی شاهدیم نگاه و ارزش های فرهنگی و فکری و هنجارها بین نسل دهه ۴۰ و ۵۰ با نسل ۷۰ و ۸۰ ایران متفاوت و دارای شکاف است.
در برهه ای سخن گفتیم که شکاف نسل یکی از موضوعات مهم حوزه جامعه شناسی در کشورمان و استان زنجان است اما فهم درستی از دغدغه ها در بین مسئولان برای این موضوع نشد. متاسفانه سال ها گذشت و امروز شاهدیم این شکاف ها تبدیل به چالش ها و مشکلات عمیق فرهنگی و حتی سیاسی و امنیتی می شود! متاسفانه مسئولان نه تنها از گذشته درس نمی گیرند بلکه بی تدبیری مسئولان گذشته را الگو قرار می دهند!
حتی در دولت فعلی که اعتماد مردم به آن مبتنی بر توجه به عدالت و دوری از قدرت طلبی، تجمل گرایی و توجه به مفاهیم و ارزش های اصیل انقلاب اسلامی بود. در همین استان زنجان حلقه های سیاسی دور برخی از نمایندگان شکل گرفت، لابی های سنگین برقرار شد. بازهم چرخش مسئولیت در درون دایره محدود رفقا محقق شد و نخبگان از دایره تصمیمات دورتر شدند! پخمه پروری تقویت شد و به دلیل سیاسی کاری شاهد معیوب شدن فعالیت ها هستیم.
با توجه به شرایط حساس کشور در عبور از مسیرهای مهم توسعه ای در ابعاد نظامی، سیاسی و اقتصادی نیازمند همدلی و همگرایی واقعی در عمل و نه در شعار، توجه واقعی به نخبگان و جوانان به دور از رفیق بازی، سیاسی کاری و حزب بازی هستیم، اما در عمل کاملا برعکس آن را شاهدیم و حلقه های سیاسی با تنگ تر کردن دایره، جمع محدود خودی و بیخودی تشکیل دادند. این رویکردها نه تنها فضای گفتمانی در مسائل توسعه استان زنجان بلکه فضای دفع حداکثری را تقویت کرد.
جوانان و نخبگانی که احساس می کنند نقش و اهمیت در جامعه خود ندارند روز به روز از بدنه حاکمیت دورتر و به انزوا می روند. جوان منزوی را دشمن بهتر می تواند جذب کند! اگر تا به امروز در مدیریت استان زنجان و کشور اشتباهات مشابه داشتیم امروز زمان درس گرفتن و اصلاح امور است. اینکه از همه ظرفیت ها برای توسعه زنجان مشارکت بگیریم و پست های مدیریتی را مثل گوشت قربانی بین دوستان سیاسی و رفقای دیروز و امروز تقسیم نکنیم!
اگر فرصت شغلی وجود دارد افراد توانمند را بدون سلایق شخصی، زد و بند سیاسی و… برای آن درنظر بگیریم و زمینه گفت و گو با اقشار مختلف جامعه را در شعار بلکه در عمل با احترام به همه سلایق فراهم کنیم. امروز برخی از نمایندگان مجلس برای سیطره دامنه قدرت گروهی و شخصی در همه امور دخالت غیرمستقیم دارند. انتصاب نمی کنند! تیم سازی می کنند! همین رویکردها امروز موجب تنزل سرمایه اجتماعی در استان زنجان شده است. استانی که باورهای عمیق دینی و فرهنگی دارد!
اگر اصلاحی از سوی افراد سیاسی در رویکردها شاهد نباشیم قطعا مصداقی تر و جزئی تر برای آگاهی افکار عمومی نگارش خواهیم کرد.
