این روزها با افزایش دما و گرمای کم سابقه در سطح استان زنجان، اعداد و آمار قابل تاملی در خصوص وضعیت آبی استان زنجان منتشر می شود. این آمار و واقعیت های بحران آب در استان زنجان حاصل بی تدبیری نظام برنامه ریزی و اقتصادی استان زنجان طی سال های گذشته است.
به گزارش همدلی زنجان؛ کافی است به این اعداد که توسط مدیران متولی حوزه آب استان زنجان ارائه شده توجه کنیم تا به عمق فاجعه بحران آب پی ببریم و گزارش های ارسالی مردم از وضعیت حوزه های آبخیز استان و رودخانه های مهم استان همچون قزل اوزن را ببینیم تا متوجه عمق بحران در این حوزه شویم.
۹۸.۸ درصد مساحت استان زنجان درگیر خشکسالی خفیف، متوسط و بسیار زیاد است. طی سه ماه سالجاری مصرف آب در استان نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیش از ۲۱ درصد افزایش داشته است. تاکنون ۱۸۶ میلی متر بارش در استان زنجان ثبت شده و این میزان بارش نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۵۲ درصد کاهش و نسبت به دراز مدت هم ۳۹ درصد کاهش دارد.
به دلیل کاهش بارش ها فشار بر آب های زیرزمینی افزایش زیادی پیدا کرده و ۷۵ درصد از آب شرب شهرها و روستاها از آبهای زیر زمینی تامین می شود.
در استان زنجان ۹ هزار حلقه چاه غیرمجاز وجود دارد! سال ها است مسئولان خبر از انسداد چاه های غیرمجاز در هر ماه و سال می دهند! میزان مصرف آب در بخش صنعتی زنجان از متوسط کشوری بالاتر است. ورودی آب به سدهای استان نیز ۲۲ میلیون مترمکعب کاهش یافته است.
اضافه کنید به این وضعیت، کم کاری مدیران استان در سال های گذشته در گرفتن حق آبه زنجان از منابع آبی جاری در سطح استان را که استان های همجوار همچون گیلان از آن استفاده کرده اند اما زنجان بی بهره مانده است. در همین خصوص فتح اله حقیقی، استاندار زنجان در آذرماه ماه سال گذشته طق اظهاراتی گفت: در مورد آب های سطحی واقعا مشکل اساسی در استان داریم و مبنای پایینی برای استان در این زمینه لحاظ شده بنابراین لازم است در تدوین و اجرای برنامه سازگاری با کم آبی در این خصوص، عادلانه و منطقی عمل شود.
موضوع مهم دیگر در خصوص مدیریت منابع آبی استان زنجان، استراژی مدیران برنامه ریز و اقتصادی استان در خصوص مصرف بهینه آب در بخش کشاورزی است. سال ها است که قرار بود کاشت هندوانه رجعین با سایر محصولات جایگزین شود! اما همچنان شاهد حضور هندوانه رجعین به صورت متعدد در بازار هستیم! قرار بود کاشت برنج محدود شود! که نشده است!
در کنار آن اقتصاد کشاورزی در استان زنجان تقریبا بی معنی است. مطابق آخرین اطلاعاتی که همدلی زنجان گردآوری کرده، استان زنجان دارای ۱.۳ درصد از مساحت کشور، دارای ۵ درصد مساحت از اراضی کشاورزی کشور! سالانه ۳ میلیون تن تولید انواع محصولات کشاورزی و سهم ۵ تا ۱۰ درصدی از صادرات محصولات کشاورزی! این اعداد و ارقام به وضوح گویای هدررفت شدید منابع و سقوط شدید بهره وری در اقتصاد کشاورزی استان زنجان است.
با توجه به اینکه در سال های اخیر تمام تلاش مدیریت کلان استان برای توسعه صنعتی استوار بود. تلاش ها در استان بدون توجه به سندآمایش و منابع آبی و خاکی صرفا به استقرار صنایع مختلف محدود شد. استقرار صنایع آب بر فولادی که برخی از آن ها همچون سرمایه گذار چینی برای مدیران اقتصادی درس عبرت نشد! بدون توجه به واقعیت های منابع آبی استان انجام شد تا یک بیلان کاری خوب برای یک سازمان و یک آینده مبهم برای منابع آبی زنجان باشد.
هیچ برنامه و رویکرد جامع و کلانی در خصوص منابع آب استان در سال های گذشته وجود نداشته است. اگر جمشید انصاری و اسداله درویش امیری دو استاندار دولت حسن روحانی یک بیلان کاری به مردم زنجان بخواهند بدهند استقرار برخی صنایع در زنجان را نام ببرند و اقدام کلانی برای حفظ منابع آبی نداشته باشند، فتح اله حقیقی در هر دو مورد موفقیتی نداشته است.