دکتر زهره فرهمندکیا، عضو هیئت علمی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی زنجان و دارای دکترای تخصصی مهندسی محیط زیست-آلودگی هوا گفت: باید منابعی که موجب آلایندگی هوا میشوند، مشخص شده و سهم آلایندگی هر منبع تعیین شود و با توجه به آن، اولویتبندی و برنامهریزی مدونی برای کاهش مرحله به مرحلهی آلایندهها صورت گیرد.
به گزارش همدلیزنجان؛ دکتر فرهمندکیا اظهار کرد: با این روش برنامهریزی، اطمینان حاصل خواهد شد که با هر اقدام کنترلی چند درصد کاهش در غلظت آلایندهی مورد نظر اتفاق میافتد و و چه بسا بتوان در زمانی بسیار کوتاه و بودجه در دسترس، غلظت آلایندهها را کاهش داد.
وی با بیان اینکه سرطانزا بودن صنعت سرب و روی در زنجان اثبات نشده است، به شهروندان توصیه کرد تحت تاثیر شایعات و اخبار غیررسمی قرار نگیرند.
دکتر فرهمند با اشاره به اینکه زنجان قطب صنعت سرب و روی در کشور بوده و خاک این منطقه حاوی غلظت بالایی از فلزات سنگین است، تصریح کرد: به منظور کاهش آلایندگی ناشی از این فلزات سنگین، لازم است در قدم اول با انجام تحقیقات و ارزیابی ریسک بهداشتی در خاک، آب، هوا و مواد غذایی در منطقه، مشخص شود که اولویت کنترلی با کدام فلز سنگین است زیرا چه بسا کادمیوم در اولویت بالاتری نسبت به سرب و روی قرار داشته باشد.
وی با تاکید بر ضرورت رصد مداوم و دقیق آلایندهها در آب و خاک و هوا و محصولات کشاورزی و مواد غذایی در استان، افزود: لازم است صحت و دقت کار آزمایشگاههای معتمدی که اندازهگیریهای مورد نیاز را انجام میدهند به طور پیوسته توسط تیمهای تخصصی کنترل شود.
این متخصص مهندسی محیط زیست-آلودگی هوا، خاطرنشان کرد: به طور کلی هر مادهای که با غلظت، خصوصیات و ویژگیهای معین و در زمانی مشخص وارد هوا شود و بتواند بر سلامتی انسان، حیوان و گیاه تاثیر داشته باشد و یا کیفیت زندگی انسان را کاهش دهد، آلایندهی هوا است.
وی با بیان اینکه بیشترین آلایندههایی که توسط انسان تولید و وارد محیط زیست میشود، شامل ۵ دسته اعم از اکسیدهای نیتروژن، اکسیدهای گوگرد، ذرات معلق، مونوکسید کربن و ازن است که به آلایندههای معیار معروفند، افزود: سازمان حفاظت محیط زیست متولی اندازهگیری و اعلام غلظت این آلایندهها میباشد و با ورود به سایت یا استفاده از اپلیکیشنهای این سازمان که به راحتی در دسترس عموم قرار دارد، میتوان به این اطلاعات دست یافت.
این مدرس دانشگاه اظهار کرد: حداقل غلظت این آلایندهها که سلامتی انسان را تحت تاثیر قرار میدهد، توسط موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی در ایران یا سازمانهای بینالمللی ذیربط مشخص شدهاست و در صورتی که غلظت هر یک از این آلایندهها به مقدار تعیین شد برسد، تاثیر مستقیم آنها بر سلامتی انسان قابل مشاهده خواهد بود.
وی در خصوص منابعی که غلظت آلایندههای معیار را بالا میبرند، اظهار کرد: انواع صنایع و کارخانجات نزدیک به شهرها، وسایل نقلیه موتوری، آلایندههایی که از داخل خانهها تولید میشود مثل آلایندههای ناشی از وسایل پختوپز و همچنین ریزگردها میتوانند غلظت آلایندههای معیار را بالا ببرند و ما در معرض غلظت تجمعی همه این آلایندهها در هوای شهری قرار داریم.
دکتر فرهمندکیا با اشاره به اینکه به منظور بررسی تاثیرات آلودگی هوا بر سلامتی انسان از شاخصی به نام شاخص کیفیت هوا استفاده میشود، افزود: این شاخص میتواند تعیین کند که ما بیشتر در معرض اثرات کدامیک از آلایندههای معیار قرار داریم. همچنین این شاخص اطلاعاتی به ما میدهد که بدانیم آیا وضعیت هوا خوب است یا خیر. چه کسانی بیشتر در معرض خطر هستند. چه راهکارهایی برای کاهش اثر این آلایندهها وجود دارد و …
وی با بیان اینکه این اطلاعات روزانه در ایستگاههای سنجش کیفیت هوا جمعآوری میشود و توسط سازمان حفاظت محیط زیست اعلام میگردد و از طریق رسانهها به اطلاع عموم میرسد، اظهار کرد: بسیار مهم است که مردم وضعیت آلودگی هوای منطقه سکونت خود را رصد کنند و به هشدارهای اعلام شده اهمیت بدهند چراکه اجرای بیقید و شرط توصیههایی که اعلام میشود باعث حفظ سلامت مردم میشود.
دکتر فرهمندکیا با اشاره به اینکه به موازات این رویه، مسئولین نیز حساسیتهای لازم را در رصد وضعیت آلودگی هوا و کاهش آن از طریق اقداماتی چون بازدیدهای دورهای از کارخانجات و صنایع و کنترل ترافیک شهری دارند، تصریح کرد: لازم است مسئولین توجه داشته باشند که برای کاهش مداوم و اثرگذار آلودگی هوا باید آلایندههای غالب منطقه با نمونهبرداری و آنالیز نمونهها مشخص شوند و سپس به کنترل آلودگی غالب، اهتمام شود.
وی با بیان اینکه یک حلقه مفقوده در این مسیر وجود دارد و آن حلقه این است که مشخص نیست با کنترل آلودگی در هر یک از منابع آلایندهها به چه میزان از آلودگی هوا کاسته خواهد شد، افزود: شواهد بسیاری وجود دارد که با صرف هزینههای بسیار زیاد، آلودگی هوا تغییر محسوسی نکرده است پس باید سهم آلودگی هوا از هر منبع آلاینده، مشخص شود و سپس در مرحله عمل با تخصیص بودجه و اولویتگذاری، آلودگی هوا کاهش یابد.
