یادداشت-همدلی زنجان؛ نقد و مطالبه‌گری، از ارکان اصلی رسانه‌های مستقل و آزاد است، اما آیا در فضای فعلی استان زنجان، خبرنگاران واقعاً امکان و امنیت لازم برای ایفای این نقش را دارند؟ اظهارات اخیر معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار زنجان مبنی بر ضرورت مطالبه‌گری و نقد منصفانه از سوی رسانه‌ها، اگرچه به‌ظاهر حمایت از آزادی بیان است، اما در عمل پرسش‌های جدی درباره شرایط فعلی تعامل مسئولان با خبرنگاران ایجاد می‌کند.
صادقی در اظهارات خود از نقش خبرنگاران در مطالبه‌گری سخن می‌گوید، اما آیا مسئولان استان و مجموعه تحت مدیریت ایشان، خود را موظف به پاسخ‌گویی می‌دانند؟ یکی از مشکلات اساسی که خبرنگاران زنجان بارها به آن اشاره کرده‌اند، عدم دسترسی آزاد به اطلاعات و عدم شفافیت برخی مدیران در مواجهه با رسانه‌ها است. خبرنگاری که قرار است از عملکرد دستگاه‌های اجرایی انتقاد کند، چگونه می‌تواند به اطلاعات دسترسی داشته باشد، وقتی مسئولان از شفاف‌سازی و تعامل مستقیم با رسانه‌ها پرهیز می‌کنند؟
بسیاری از خبرنگاران استان تجربه کرده‌اند که در صورت انتشار مطالب انتقادی، نه‌تنها پاسخی دریافت نمی‌کنند، بلکه در مواردی تحت‌فشار و تهدیدهای غیرمستقیم قرار می‌گیرند. مسئولان، در بسیاری از مواقع، نقد را با تخریب اشتباه گرفته و به‌جای پذیرش آن، راه‌کار حذف خبرنگار منتقد را در پیش می‌گیرند. بنابراین، سخن از مطالبه‌گری رسانه‌ای، بدون ایجاد بستری امن و شفاف برای فعالیت خبرنگاران، چیزی جز یک شعار توخالی نخواهد بود.
وقتی خبرنگاران حمایت نمی‌شوند، چگونه می‌توان از آن‌ها انتظار نقد داشت؟
یکی از چالش‌های اساسی خبرنگاران، عدم حمایت در برابر مشکلات حقوقی ناشی از نقد و افشاگری‌های رسانه‌ای است. در سال‌های اخیر، موارد متعددی از شکایات حقوقی علیه خبرنگاران منتقد مطرح شده که نشان‌دهنده فضای سخت فعالیت رسانه‌ای در استان است. در چنین شرایطی، چطور می‌توان از خبرنگاران انتظار داشت که بدون دغدغه، مشکلات و ناکارآمدی‌های مدیریتی را افشا کنند؟
انتظار مطالبه‌گری از خبرنگاران، بدون تضمین حمایت قانونی از آن‌ها، به‌معنای درخواست یک‌طرفه است. معاون سیاسی استاندار، به‌عنوان فردی که مسئولیت نظارت بر فضای سیاسی و اجتماعی استان را بر عهده دارد، باید ابتدا سازوکار مشخصی برای حمایت از خبرنگاران در برابر تهدیدات حقوقی و اداری فراهم کند.
اولین نقد به خود شما است، آقای صادقی!
در کنار این موارد، شنیده‌ها حاکی از آن است که خود آقای صادقی، فهرستی از افراد نزدیک به یک جریان سیاسی خاص را برای تصدی برخی از پست‌های مدیریتی در استان ارائه کرده است، اما این لیست به نتیجه مطلوب نرسیده است. این موضوع، سؤالاتی جدی درباره معیارهای انتخاب مدیران و نحوه تخصیص مناصب در استان ایجاد می‌کند.
اگر بنا بر انتقاد باشد، پرسش اصلی این است که چرا برخی مدیران استان نه بر اساس شایستگی، بلکه بر اساس روابط سیاسی منصوب می‌شوند؟ چرا روند انتخاب مدیران در برخی موارد، به‌جای شفافیت، در قالب لابی‌های پشت‌پرده انجام می‌شود؟ اگر معاون سیاسی استاندار زنجان واقعاً به مطالبه‌گری رسانه‌ها اعتقاد دارد، باید در مورد روند انتصابات و تصمیم‌گیری‌های پشت‌پرده در استان نیز شفاف‌سازی کند.
آقای صادقی در اظهارات خود به اهمیت نشاط اجتماعی و تغییر نگرش نسبت به نسل جدید اشاره کرده است. اما سؤال این است که آیا عملکرد مدیریت استان در این زمینه، همسو با این ادعاها بوده است؟ در حالی‌که جوانان و فعالان اجتماعی زنجان با محدودیت‌های فراوانی در بیان دیدگاه‌های خود مواجه‌اند، چگونه می‌توان انتظار داشت که نشاط اجتماعی افزایش یابد؟
مدیریت فرهنگی که مورد تأکید معاون استاندار است، زمانی به نتیجه مطلوب می‌رسد که رسانه‌ها، فعالان اجتماعی و مردم، احساس کنند که نظرات و انتقادات آن‌ها شنیده می‌شود. اما واقعیت این است که تاکنون بسیاری از پیشنهادها و نقدهای رسانه‌ای از سوی مدیران استان یا نادیده گرفته شده یا به برخوردهای غیررسانه‌ای منجر شده است.
اگر قرار است نقد رسانه‌ها پذیرفته شود، اولین گام آن است که مدیران، فضای لازم برای نقد و بیان مشکلات را فراهم کنند. آقای صادقی و سایر مسئولان استان زنجان، قبل از دعوت خبرنگاران به مطالبه‌گری، باید ابتدا خود را به‌عنوان مسئولانی پاسخ‌گو معرفی کنند.
رسانه‌ها، حلقه واسط بین مردم و مسئولان هستند، اما اگر این پل ارتباطی از سوی مدیران به رسمیت شناخته نشود و خبرنگاران از حمایت قانونی و حقوقی کافی برخوردار نباشند، نمی‌توان انتظار داشت که نقدها در فضای آزاد و شفاف انجام شود.
مطالبه‌گری واقعی، نیازمند ساختار حمایتی و پذیرش نقد توسط خود مسئولان است. آقای صادقی، اولین نقد به خود شما است.
