دکتر محمدرضا سراج‌صادقی، با بیان اینکه پایه و اساس فعالیت‌های مراکز بهداشت، پیشگیری بهتر از درمان، است، گفت: ارائه آموزش‌های ارتقاء سلامتی، خدمات رایگان و سلامت‌محور نیز از دیگر اهداف این مراکز است.

به گزارش همدلی‌زنجان؛ دکتر محمدرضا سراج‌صادقی، رییس مرکز بهداشت شهرستان زنجان مهمترین اقدامات یکساله‌ی واحدهای این مرکز را تشریح کرد. واحدی که از طریق ۱۷ مرکز بهداشتی درمانی روستایی، ۲۰مرکز شهری، ۳۷ پایگاه بهداشتی، یک مرکز آموزش بهورزی و یک مرکز DIC (کاهش آسیب‌های اجتماعی) به گروه‌های هدف خدمت‌رسانی می‌کند.

همچنین ۲ مرکز تجمیع دندانپزشکی، یک مرکز مشاوره بیماری‌های رفتاری نیز، خدمات بهداشتی و درمانی را به جمعیت زیر پوشش خود ارائه می‌دهد.

ادامه گفتگو را با تشریح عملکرد واحدهای مرکز بهداشت شهرستان زنجان، توسط دکتر سراج‌صادقی می‌خوانید:

واحد گسترش
این واحد ضمن پیگیری و افتتاح پروژه‌های خانه بهداشت میرجان و لگاهی، مرکز شماره یک و مرکز دندانپزشکی با تخصصیص ۸ دستگاه یونیت دندانپزشکی، پیگیری اعتبار جهت تخصیص بهبود استاندارد، خدمات پاراکلینیک داروهای ترالی اورژانس و مکمل‌ها به مبلغ ۵۱میلیارد و ۹۲۰میلیون ریال، برون‌سپاری داروخانه‌های مراکز دیزج و ۵ شهری، راه‌اندازی مرکز ۱۹ و ۲۰ و پیگیری تجهیز و تامین نیرو برای این مراکز، تعمیر و خرید تجهیزات پزشکی، آزمایشگاهی و دندانپزشکی برای مراکز تابعه با هزینه‌کرد ۴۶میلیارد و ۱۵۳میلیون ریال، تعمیر و تجهیز لوازم سرمایش و گرمایش مراکز تابعه با هزینه‌کرد ۴۴میلیون و ۵۸۰هزار ریال و بهسازی، تعمیر و تجهیز ساختمان زیستِ پزشکِ مرکز حصار به مبلغ ۵۰۰میلیون ریال را نیز، انجام داده است.

کالیبراسیون اتوکلاوها و فشارسنج‌های کل خانه‌های بهداشت و پایگاه‌های سلامت تابعه، تامین پزشک جهت مراکز خدمات جامع سلامت قره‌بوطه و شهری شماره ۴ و ۲ و پزشک دوم جهت مرکز بوغداکندی نیز از سایر اقدامات این واحد بوده است.

واحد سلامت روان
از اقدامات این واحد، راه‌اندازی مرکز سلامت روان جامعه‌نگر (سراج)، اجرای طرح مداخلاتی پیشگیری از خودکشی در دو منطقه آسیب‌خیز (مرکز ۱۱ و مرکز ۲) و برنامه اجتماع‌محور در محلات بابائیان، شهرآرا، بی‌سیم، فرودگاه، الهیه می‌باشد.

برگزاری جلسات کمیته درمان و حمایت‌های اجتماعی اعتیاد، کمیته‌ پیشگیری از خودکشی، جلسات برون‌بخشی اجرای برنامه استراتژیک خودکشی با بیمارستان‌ها، برنامه تقویت بنیان خانواده در مدارس ابتدایی شاهد ریحانه و راهنمایی شهید باکری، کارگاه سه‌روزه آشنایی با اختلالات روانپزشکی و مدیریت خودکشی برای پزشکان و کارگاه‌های آموزشی جهت توانمندسازی نیروها، برگزاری شورای فصلی روان‌شناسان و پیگیری شاخص‌ها، کمپین‌های اطلاع‌رسانی و جلسات آموزشی در مناسبت‌های مختلف نیز از سایر اقدامات این واحد است.

مرکز بهورزی مرکز بهداشت
در این مرکز اقداماتی ازجمله: آزمون نهایی دانشجویان بهورزی، آموزش تغذیه سالم و یدسنجی توسط بهورز خانه بهداشت قره‌بوطه، جلسات بازآموزی مراقبین ناظر مراکز روستایی، آزمون استخدام پیمانی بهورز با شرکت ۴۳ نفر از داوطلبان، بازآموزی برنامه‌های سلامت میانسالان و طب ایرانی برای بهورزان، مراقبین ناظر و مراقبین سلامت شهرستان ایجرود، انجام شد.

واحد سلامت خانواده
برنامه‌ریزی لازم جهت اسکان احتمالی مادران باردار در روستاهای صعب‌العبور، برگزاری وبینار چشم‌انداز جمعیت و فرزندآوری در ایران، تقدیر و تجلیل از مدیریت فروشگاه دنیای بچه‌ها به پاس قدردانی از ابتکار و خلاقیت در ایجاد محلی مناسب به منظور شیردهی نوزادان در داخل فروشگاه برای مادران شیرده، شرکت در برنامه رادیویی صدای زنجان درخصوص فرزندآوری، اهمیت مراقبت پیش از بارداری، بارداری، پس از زایمان و خدمات ارائه شده به مادران باردار در پایگاه‌های سلامت از اقدامات این واحد است.

برگزاری همایش مدیریت سلامت زنان، جلسات مامایی و اشاره به لزوم اجرای ماده‌های قانون ۵۶-۵۵ حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و ارائه سناریوی مراقبت‌های مادران باردار با سوابقIUFD  و تحلیل شاخص‌های شهرستان زنجان در برنامه سلامت مادران، جلسه مراقبین ناظر با موضوع قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، ماده ۵۶ و ثبت‌نام در دوره هادیان زندگی، جلسه آموزشی ترویج تغذیه با شیر مادر، آموزش علائم خطر در بارداری، زایمانی و اهمیت انجام به موقع آزمایشات و سونوگرافی نیز از دیگر اقدامات این واحد می‌باشد.

تشکیل جلسه باحضور متخصص طب ایرانی با هدف ارتقای سلامت مردان، کمیته بررسی مهمترین عوامل مرگ و میر نوزادان و پیگیری‌های انجام شده در سامانه سیب، اولین جلسه هفته جمعیت در دفتر آیت‌اله خاتمی، نماینده ولی فقیه و امام جمعه زنجان، قرارگاه جوانی جمعیت، آموزش ماده ۵۶ قانون جمعیت (پیشگیری از سقط‌های عمدی)، کارگاه اهمیت تغذیه نوزاد با شیر، کارگروه اجتماعی، فرهنگی، سلامت زنان و خانواده در فرمانداری شهرستان زنجان و جلسه آموزشی در روستای ایلجاق اقماری خانه بهداشت روستای حصار، از فعالیت‌های واحد سلامت خانواده بوده است.

واحد غیر واگیر
غربالگری کم‌کاری تیروئید و فنیل کتونوری در نوزادان، خطرسنجی افراد بالای ۳۰سال در برنامه ایراپن در زوج‌های ناقل تالاسمی P‏ND، پویش ملی غربالگری فشارخون و دیابت، آموزش غربالگری سرطان‌ها و خودآزمایی سرطان در پارک بانوان زنجان، برپایی ایستگاه سلامت سنجی در مصلی و کنترل فشار و قندخون همراه با آموزش‌های خودمراقبتی به نمازگزاران، غربالگری بیماری‌های قلبی عروقی (خطرسنجی) و بررسی عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر در محل اداره کل گمرک در راستای اجرای برنامه سلامت کارکنان و پیاده‌روی به مناسبت روز جهانی پوکی استخوان در گذر ملت، از اقدامات این واحد بوده است.

واحد آزمایشگاه
انجام ۴۸هزار و ۳۴۰مورد تست غربالگری دیابت از بین ۲۴هزار و ۱۷۰نفر، ثبت ۱۷مورد تست مثبت از تعداد ۴هزار و ۷۱۲مورد خلط، غربالگری هایپرتیروئیدی نوزادان ۲۸هزار و ۲۴۷مورد، آزمایشات ثبت شده در ایراپن ۵۸هزار و ۹۳۶مورد، ارائه خدمت به ۶۹هزار و ۴۰۲نفر مراجعه‌کننده و ۳۰۹هزار و ۳۶۸مورد آزمایش، از فعالیت‌های واحد آزمایشگاه است.

واحد بهداشت محیط
ساماندهی مبادی ورودی و خروجی عوارضی زنجان به قزوین و زنجان به تبریز با همکاری دادستانی فرمانداری، راهداری و حمل و نقل جاده‌ای، برگزاری کمیته اهمیت بهداشت زنجانرود که با پیگیری‌های رئیس مرکز و کارشناسان بهداشت محیط در حال لایروبی است، بازدید از مراحل تصفیه فاضلاب با آب‌های نامتعارف، برگزاری جلسات ایمنی آب شرب شهر زنجان و روستای دیزج‌آباد، آموزش مراقبت و ایمنی در برابر آلودگی هوا و تهویه مناسب در بیمارستان‌ها، آموزش رابطان سلامت ادارات و رعایت موازین بهداشتی هیئت‌های مذهبی در ماه محرم و برگزاری کارگاه آموزشی مراقبت در مقابل پرتوهای رادیواکتیو از اقدامات این واحد می‌باشد.

واحد آموزش سلامت
آموزش حداقل ۱۵۰هزارنفر از سفیران سلامت، داوطلبین و عموم مردم در طول سال با موضوعات مختلف سلامتی، برگزاری کلاس و کارگاه‌های بازآموزی و آموزشی برای کارکنان تحت پوشش، برنامه آموزشی مدیریت بلایا و مانور زلزله در مدارس شهرستان زنجان و مصرف بهینه آب و آموزش کاشت سبزیجات برای داوطلبین سلامت شهر زنجان، هماهنگی برگزاری کلاس‌های آموزشی در ادارات و دانشگاه‌ها، برگزاری جلسات آموزشی و توجیهی برای رابطین سلامت ادارات و پیگیری تدوین برنامه عملیاتی، برنامه آموزشی با عنوان سلامت خانواده و دخانیات برای کسبه اماکن عمومی و تهیه و توزیع موادغذایی، ازجمله اقدامات واحد آموزش سلامت است.

انجام برنامه ورزشی باحضور بیش از ۵۰نفر از سالمندان در فضای سبز بلوار استقلال، برگزاری جشنواره غذای سالم با همکاری روستاهای تحت پوشش مرکز خدمات جامع سلامت روستایی ارمغانخانه، نواختن زنگ سلامت در مدرسه بیگلی زنجان در نخستین روز از هفته سلامت، تدوین و اجرای حدود ۱۸۲ برنامه عملیاتی خودمراقبتی اجتماعی در سطح روستاها، تهیه و تدوین پیام‌ها و محتواهای آموزشی در مناسبت‌های مختلف جهت اطلاع‌رسانی، پرسشگری سواد سلامت (غربالگری فشارخون، تغذیه و….)، انجام حداقل ۹۰ بازدید از سطوح محیطی شهری و روستایی، گردهمایی فعلان حوزه سلامت و تندرستی در مهرانه زنجان، برگزاری جلسه هم‌اندیشی اجرای برنامه محلات ارتقادهنده سلامت و کانون‌های فرهنگی اجتماعی سلامت محله، جلب و جذب مشارکت داوطلبان سلامت در شهر و روستا و برگزاری مراسم تجلیل از داوطلبین سلامت، تداوم جذب و تربیت سفیران سلامت خانوار، دانش‌آموزی، دانشجویی و طلبه نیز از سایر اقدامات می‌باشد.

واحد بیماری‌های واگیر
از اقدامات این واحد، برگزاری کارگاه‌های آموزشی بار بیماری‌ها، غربالگری و بیماریابی از بین زائران حجاج بیت‌الله الحرام، مانور مراقبت سندرومیک بیماری‌های واگیر در محل فرودگاه زنجان، انجام برنامه مراقبت مرزی و پایش حجاج از نظر بیماری‌های واگیر، برگزاری جلسات آموزشی تب مالت، کنفرانس علمی بیماری‌های تنفسی حاد ( آنفولانزا و کووید ۱۹)، کنترل پشه مهاجم آئدس، آخرین وضعیت بیماری تب دنگی در کشور، آموزش موازین بهداشتی زائرانِ اعزامی به نجف و اعزام تیم کنترل بیماری‌های واگیر مرکز بهداشت به مهران جهت خدمت رسانی به زائران اباعبدالله الحسین ع، است.

واحد بهبود تغذیه جامعه
ازجمله فعالیت‌های این واحد، اجرای برنامه حمایت تغذیه‌ای کودکان زیر ۵ سال مبتلا به سوء تغذیه با همکاری اداره تعاون کار و رفاه اجتماعی، برنامه حمایت تغذیه‌ای مادران باردار نیازمند با همکاری کمیته امداد امام خمینی، انجام مکمل‌یاری آهن و ویتامین دی در مدارس پایه اول و دوم متوسطه با همکاری آموزش و پرورش، برنامه پیشگیری از اختلالات ناشی از کمبود ید، افزایش مصرف نمک تصفیه شده یددار در خانوارهای روستایی به میزان صددرصد، پیشگیری و کنترل اضافه وزن و چاقی در کودکان و نوجوانان با هماهنگی سازمان آموزش و پرورش، همکاری در ششمین پایش ملی برنامه کشوری حذف اختلالات ناشی از کمبود ید ادرار در سطح شهرستان همزمان با سراسر کشور و پویش ملی سلامت، بوده است.

اطلاع‌رسانی تغذیه سالم درخصوص مصرف نمک تصفیه شده، یددار و ارتقاء دانش و آگاهی آحاد جامعه در خصوص مصرف شیر و لبنیات با همکاری ارگان‌های بین بخشی در شهرستان، ارائه مشاوره تخصصی تغذیه، سوء تغذیه و آنمی مادران باردار، فرهنگسازی مصرف نان کامل از طریق آموزش گروهی دانش‌آموزان، سفیران سلامت و کارکنان درون و برون بخشی، پیگیری جلب مشارکت خیرین سلامت برای حمایت‌های تغذیه‌ای اقشار نیازمند و آسیب‌پذیر تغذیه‌ای و احصاء شاخص‌های تغذیه‌ای نیز از سایر اقدامات بوده است.

از دیگر فعالیت‌های این واحد، نظارت بر عملکرد پزشکان، مراقبین سلامت و ناظر، بهورزان مراکز شهری و روستایی، کارشناسان تغذیه مراکز تحت پوشش و صحت زنجیره ارجاع، تنظیم رژیم غذایی، تکمیل فرم‌های ارزیابی تغذیه‌ای، صحت روش اندازه‌گیری شاخص‌های آنتروپومتریک، برنامه‌های آموزشی متناسب با مناسبت‌ها و برنامه‌های ابلاغی دفتر بهبود تغذیه جامعه ازطریق رسانه‌های جمعی به منظور حساس‌سازی و تاکید بر رعایت تغذیه صحیح، آموزش و بازآموزی متناسب با شرایط موجود به شکل مجازی و غیر مجازی برای کارکنان درون بخشی و به شکل مجازی و حضوری برای کارکنان بین بخشی ستاد شهرستان، تهیه و نظارت بر محتوای آموزشی تغذیه‌ای مورد استفاده در فضای مجازی بخش دولتی، پیگیری اجرای برنامه‌های بین بخشی و آموزشی تغذیه در سایر حوزه‌ها، همکاری با صدا و سیمای استانی جهت تهیه برنامه‌های آموزشی درخصوص تغذیه سالم و با سازمان‌های بین بخشی حوزه سلامت برای استفاده از فضاهای شهری و روستایی جهت انتقال پیام‌های آموزشی تغذیه، می‌باشد.

واحد سلامت جوانان، نوجوانان و مدارس
هماهنگی با دانشگاه‌های استان درخصوص بزرگداشت هفته ازدواج با شعار” ازدواج آسان”، برگزاری برنامه‌های هفته سلامت در سطح دانشگاه‌ها و مدارس به مناسبت هفته سلامت، هماهنگی با دانشگاه‌ها در رابطه با آموزش دانشجویان در راستای پیشگیری از رفتارهای پرخطر، آموزش پیشگیری از پدیکلوزیس، اجرای برنامه‌های سلامت‌محور جوانان در دانشگاه‌ها، برنامه بازآموزی جهت مراقبین ناظر، مراقبین سلامت و بهورزان، برگزاری آزمون بسته‌های آموزشی و خدمتی از تیم سلامت، مکاتبه با مراکز خدمات جامع شهری و روستایی درخصوص ارسال فعالیت‌های ابتکاری همکاران، ارسال آخرین دستورالعمل‌های اجرایی مرتبط با دانش‌آموزان به نواحی سه‌گانه آموزش و پرورش، معرفی اعضاء تیم‌های ستادی و محیطی به نواحی سه‌گانه آموزش و پرورش جهت هماهنگی، بازدید از مدارس با همراهی حراست اداره کل آموزش و پرورش و پیگیری مداخلات درخصوص رفع نواقص سلامت محیط و کار از نواحی سه‌گانه، از اقدامات این واحد بوده است.

تکرار بازدیدهای دوره‌ای جهت بررسی چگونگی رفع نواقص توسط تیم سلامت مراکز، بررسی شکایات مردمی و ارسال گزارش و پیگیری از ناحیه ذیربط، ابلاغ روند معاینات غربالگری به آموزش و پرورش، مدیریت غربالگری سلامت نوجوانان و جوانان با مراکز خدمات جامع سلامت، پیگیری شاخص‌ها و معاینات افراد جامانده گروه هدف از غربالگری سلامت سالانه و مشخصات نوجوانان غیر دانش‌آموز از نواحی سه‌گانه آموزش و پرورش، سازمان بهزیستی، کمیته امداد خمینی (ره) و معرفی افراد به پایگاه‌های مربوطه، برگزاری کارگاه آموزشی دستورالعمل اجرایی برنامه سنجش سلامت جسمانی نوآموزان بدو ورود به دبستان و پیش‌دبستان جهت مراقبین سلامت آموزش و پرورش، پایش دوره‌ای از پایگاه‌های سنجش نوآموزان شهرستان زنجان، تداوم آموزش بلوغ در مدارس با تأکید بر رژیم غذایی سالم، متعادل و تحرک فیزیکی مناسب براساس بسته خدمتی و فایل‌های ارسالی نیز از دیگر اقدامات بوده است.

برگزاری جلسات هماهنگی و هم‌اندیشی پیشگیری از کم‌تحرکی در نوجوانان با نواحی سه‌گانه آموزش و پرورش، برنامه پیشگیری از کم‌تحرکی در نوجوانان با تکمیل چک‌لیست تمرینات کششی، تهیه ۶کلیپ با موضوعات: پیشگیری از کم‌تحرکی، پدیکولوزیس و پیشگیری از سوانح و حوادث در مدرسه و ازدواج آسان در جوانان، تولید و پخش محتوای آموزشی جهت بهره‌برداری گروه‌های هدف و عموم مردم، هماهنگی و تعامل با واحد سلامت محیط و کار در راستای بررسی پروتکل‌های بهداشتی خوابگاه‌ها، مدیریت غربالگری سلامت جوانان، مراکز خدمات جامع سلامت شهری و روستایی باتوجه به حد انتظار ۳۵درصد در سال، آموزش پیشگیری از رفتارهای پرمخاطره و سوانح و حوادث ترافیکی و ازدواج سالم به جوانان، ارسال دستورالعمل هفته ازدواج با شعار پویایی و شادابی جامعه با ازدواج آسان و برگزاری مسابقات فرهنگی با موضوع معرفی آیین‌های سنتی و ساده ازدواج آسان و به‌هنگام در جامعه هم از سایر اقدامات واحد سلامت جوانان، نوجوانان و مدارس می‌باشد.