“اخلاق” حلقه گمشده در جامعه شهری زنجان
✍️ احمد اسدی-همدلی زنجان
اخلاق واژه عمیقی است، دامنه کاربردی و عمق نفوذ اجتماعی بالایی دارد که شاید در جامعه امروز شهرنشین زنجان کم تر به مفاهیم عمیق آن توجه کرده ایم.
در عصر حاضر، هرچقدر بیشتر به سمت صنعتی شدن حرکت می کنیم، کم تر شاهد جاری شدن مفاهیم اخلاقی در شهرهای کشور هستیم و این در زنجان شهر مادری ما نیز مصداق دارد، امروز با وجود ابزارهای ارتباطی گسترده که موجب عیان و آشکار شدن تمامی ابعاد پنهان و پیدای زندگی انسان شده توجه به حقوق یکدیگر، توجه به اجتماع به عنوان بزرگ ترین خانواده جامعه شهری زنجان و توجه به انتفای عمومی برای توسعه جمعی به کم ترین سطح و درجه خود تنزل پیدا کرده است.
به آن میزان که یک شهروند زنجانی صبح تا پاسی از شب برای تامین منافع اقتصادی فردی و خانوادگی خود دغدغه دارد، شاید حال یک کارگر چرخ به دست بازار زنجان را برای داشتن چند بار برای جابجا کردن با کمر خمیده و تامین حداقل نان شب را درک نکند! مشکلات امروز سرمایه اجتماعی در جامعه شهری زنجان از همین نقاط کلید خورده و آغاز می شوند.
وقتی که فقط خودمان را می نگریم و اصولا توجه به محیط اطراف خود به عنوان یک عنصر از عناصر یک جامعه نداریم، تک محوری در جامعه موجب گسست اجتماعی برای توسعه جمعی می شود و در نتیجه شاهد خواهیم بود یکی از مهم ترین شاخص های توسعه اجتماعی را در شهرمان نداریم و این سرآغازی برای فجایع بزرگ اجتماعی است.
هرچند زنجان امروز به عنوان یک شهر که انسان های خیر در آن زیاد هستند شهره شده و این یک حقیقت غیرقابل انکار است. پارامترهای مشابه این موضوع توانسته برخی کاستی های مربوط به سرمایه اجتماعی در جامعه شهری زنجان را تعدیل کند. از اینرو داشتن روحیه بخشش و داشتن نیروهای معنوی عمده اجتماعی همچون حسینیه و زینبیه اعظم مصادیق و موارد مهمی برای امتیازات مثبت برای جامعه شهری زنجان است.
مادامی که در یک جامعه شهری شهروندانی شهرگرا تربیت نشوند، شاهد یک رویکرد جمعی برای توسعه شهر نخواهیم بود و با هر تلاطم و تهدیدی داخلی و خارجی شاهد رویکردهای منافع محور شخصی خواهیم بود. مصداق آن تحرکات خارجی برای تحریم و گسست اجتماعی در داخل است و در شهر زنجان نیز نمونه های عینی و مصداقی آن مشخص هستند.
امروز باید سوال کردن برای اخلاق مند کردن و یا حداقل برای تقویت اخلاق مداری در جامعه متولیان فرهنگی در شهر و استان زنجان چه سیاست ها و تصمیمات راهبردی را تدوین و عملیاتی کرده اند؟ اینکه در یک کنش اجتماعی شهروندان به حقوق یکدیگر احترام بگذارند و برای رسیدن به مقصد در خیابان های شهر با یکدیگر مسابقه ندهند! اینکه صبر و بردباری لازم در زمان بروز مشکل داشته باشند و با هر سانحه و مشکلی پرخاش نکرده و شاهد دعواها و نزاع های خیابانی نباشیم.
اینکه برای خرید نان نیز دیگر تاب و تحمل رعایت حقوق یکدیگر را نداشته باشیم گویای یک بحران اخلاق اجتماعی است. اینکه به هر قیمت قصد داریم محق باشیم و تاب و تحمل تکثرگرایی در شخصیت ها و رویکردها را نداریم و از مفاهیم دموکراسی بسیار فاصله داریم!
با تمامی این تفسیر چگونه می توان به این سوال پاسخ داد که چه میزان از شهروندان شهرمان “شهروند” واقعی هستند و نمی توان آن ها را یک شهرنشین تلقی کرد و در این بین نقش نهادهای فرهنگی برای تربیت شهروندان چگونه قابلیت بررسی دارد.
کاش همانطور که برخی مطالب مورد هجمه قرار می گیرد، مطالب اجتماعی اینچنینی نیز توسط تمامی مسئولان و شهروندان عادی به صورت عمومی مورد هجمه باشد و حتی نام نشر اکاذیب بر آن نهاده شود، اما در این سرای خفته سومی ها به یقین خبری از آن نخواهد بود.
