المان ها در سطح شهر کارکردهای زیادی را بازی می کنند و امروزه در سطح دنیا تبدیل به یکی از محوریترین عناصر شهری برای بیان مفاهیم و پیام های هویتی و بومی شدهاند.
به گزارش همدلیزنجان؛ هر المانی قبل از هر چیز یک نظام هندسی و تعادلی پایدار و زیباست به گونهای که پس از خودنمایی در سطح شهر افراد را به گونه ای جذب خود میکند و این جلب توجه موجب تبدیل شدن به یک عنصر شهری به عنوان یک نشان شهری با کارکردهای مختلف می شود.
زمانی یکی از شهروندان قصد دادن آدرس و نشانی را به یک شهروند دیگر و یا گردشگران داخلی و خارجی دارد می تواند از این نشان مهم شهری کمک گرفته و رهنمایی مفیدتری داشته باشد که از اینرو نقش و اهمیت المان ها علاوه بر کارکردهای انتزایی می تواند عملکردی نیز باشد.
با توجه به ایده و طراحی که برای یک المان صورت می گیرد؛ می توان انتظار داشت به عنوان آثاری شاخص تبدیل به جاذبه گردشگری شده و از آن به عنوان آثاری فاخر جهت بازدید گردشگران و شهروندان نیز بهره برد.
با توجه به اهمیت های فروانی که المانهای شهری دارند، المان “مهندس” در مقابل سازمان نظام مهندسی ساختمان استان زنجان نصب شد که همراه با برخی انتقادها و تقدیرها طی ماه های اخیر نیز بوده است.
اینکه سازمان نظام مهندسی ساختمان استان زنجان و اعضای هیئت مدیره فعلی آن در اقدامی شایسته نسبت به سفارش طراحی و ساخت این المان ها اهتمام ورزیده اند جای تقدیر دارد؛ چرا که این اقدام فی نفسه اقدامی مبارک و مثبتی بوده و یک قدم مناسب در راستای توسعه المان های شهری و ارج نهادن به جایگاه مهندسان شهر زنجان بوده است.
اما فارغ از این رویکرد مثبت، طرح و اجرای این المان ها نیازمند نقد سازنده برای اصلاح و همچنین ایجاد تجربه جدید برای مسیرهای آینده محسوب می شود. اینکه طراحی و ساخت این المان در سکوت رسانه ای و بدون اطلاع رسانی به اعضای نزدیک به ۶ هزار نفری سازمان نظام مهندسی ساختمان که بخش قابل توجهی را نیز مهندسان معمار و شهرسازی تشکیل می دهند، خود جای نقد و سوال دارد!
چرا اعضای هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان زنجان مسابقه و شرایط رقابتی فراگیر برای حضور اکثریت مهندسان و متخصصان طراحی المان در سطح استان و کشور را فراهم نکرد تا کیفیت طراحی و ساخت المان افزایش یابد؟
حال که این اقدام به صورت اقدامی در سایه انجام شده؛ با نگاهی به المان های طراحی شده می توان چند نکته را ارائه کرد. نخست اینکه این المان در سه قالب جداگانه که عمده حجم هندسی آن مکعب مستطیل بوده شکل گرفته که اوج هنر آن ایجاد پله در یکی از احجام و مجسمه دو بعدی از یک مهندس که از آن بالا می رود! استفاده از نقوش و برخی حجم های اسلیمی در این احجام جهت برقراری ارتباط با معماری اسلامی نیز مشاهده می شود.
استفاده از مجسمه دوبعدی مهندس خانم و آقا، استفاده قسمتی از حجم بادگیرهای یزد در یکی از احجام و بازشوهای با قوس های معماری اسلامی جزو تلاش های طراح این المان ها برای ارتباط بین معماری ایرانی-اسلامی با مهندس زنجانی است.
نکته قابل توجه اینکه در طراحی المان معمولا المان ها به چند گروه بیانی، نمایشی و عملکردی تقسیم می شوند که آنگونه که در این المان مشخص است، تبعیتی از شاخص های این نوع المان ها در آن دیده نمی شود و عملا شاهد ارائه مفهوم و کارکردی در آن نیستیم!
نکته دیگر اینکه المان ها با توجه به فضا و مکان قرارگیری باید سنخیت و همخوانی با بدنه های اطراف خود داشته باشند که این سنخیت علاوه بر کارکرد باید در متریال و معنا و مفهوم نیز دیده شود. بدنه کامپوزیتی نظام مهندسی ساختمان که دارای یک قوس بزرگ بوده سنخیتی با حجم و متریال های این المان ها ندارد.
المان طراحی شده نه ابعاد هنری فاخر و قوی دارد و نه مفهوم و بیان خاصی برای جامعه مهندسی و یا معماری ایرانی-اسلامی دارد. علاوه بر آن حتی المانی نمایشی و یا کارکردی نیز نبوده و تنها یک طراحی و اجرای ساده و بدون برنامه را نشان میدهد!
المان های شهری غالبا برای نشان دادن هویت های بومی و محلی یک منطقه نیز بکارگیری می شوند که در بخش المان های بیانی می توان آن ها را تقسیم بندی کرد که در این المان ها مشخصه ای از ارائه هویت بومی و منطقه ای نیز دیده نمی شود!
با تمامی موارد ارائه شده جامعه مهندسی زنجان امیدوار است در آینده تصمیمات بر مدار تدبیر و مشارکت همگانی جهت ارائه اثار فاخر و به ماندنی در معماری و شهرسازی زنجان باشد تا مسیر حسرت و پیشیمانی میهمان همیشگی مهندسان زنجانی نباشد.