توسعه متوازن با وزن خیالی!

✍️

یکی از مسائلی که همواره دغدغه یک فرد و شهرند یک شهر بوده توسعه منطقه زندگی خود و همشهریان و هموطنان خود است.

به گزارش همدلی‌زنجان؛ این دغدغه مواقعی شکل تند به خود گرفته و وارد شکاف مردم مناطق مختلف شده و برخی نیز به این شکاف‌ها و مشکلات دامن می زنند. جدایی یک شهرستان از استانی و استان و مناطقی از یک کشور همواره رخدادهای پرهزینه ای بوده که در نقاط مختلف دنیا شاهد آن هستیم.

یکی از مسائلی که برخی از افراد به توده جامعه تلقین و تحمیل می‌کنند این است که حقوق منطقه نادیده گرفته شده و یا توانایی این منطقه بر منطقه دیگر بیشتر بوده و باید مستقل تر عمل کرد!

مدیریت اجرایی استان در دوره فعلی سفرهای شهرستانی زیادی برای برگزاری جلسات تسهیل و رفع موانع تولید در واحدهای تولیدی در شهرستان های مختلف استان برنامه ریزی کرده و تاکنون به چند شهرستان از جمله سلطانیه، خرمدرهو خدابنده نیز سفر کرده و از نزدیک واحدهای مختلف تولیدی و صنعتی را بازدید کرده است.

در آخرین سفر استاندار زنجان و هیئت همراه به شهرستان خرمدره، محمد عزیزی نماینده مردم ابهر، خرمدره و سلطانیه سخنانی را کنایه به مسئولان استانی گفت که جای تامل داشت. هرچند این نوع سخن گفتن در همایش ها و جلسات رسمی خیلی متداول نیست اما برای بیان برخی نظرات و تلنگرها شاهدیم جملاتی کوتاه و و با ایهام خاص جاری می شود.

وی در جلسه رفع موانع تولید در شرکت مینوی خرمدره گفت: منطقه ابهر، خرمدره سلطانیه ورودی زنجان است منطقه بسیار بکر برای سرمایه گذاری است. با نکاه عادلانه اگر سرمایه گذار می آید نگوییم صرفا مرکز استان! تاکنون این ناه عادلانه را استاندار زنجان بنده دیدم و شهادت هم می دهم. فرصت بدهیم سرمایه گذار انتخاب کند و توسعه متوازن را در منطقه داشته باشیم.

عزیزی در ادامه سخنان خود از همدلی بین مسئولان استان گفت و کاهش سهم مالیات استان در لایحه بودجه سال ۹۶ را مصداق آن عنوان کرد و از زحمات مجمع نمایندگان و دشواری در مجلس برای آن نیز سخن گفت.

سخنان عزیزی هرچند چندپهلو بود اما کنایه ای با طعم شعار و قضاوت عجولانه نیز داشت. از این نظر که به سرمایه گذار نگویی صرفا مرکز استان! توسعه متوازن صورت گیرد! و فرصت دهیم سرمایه گذار انتخاب کند!

قطعا در حوزه برنامه ریزی و اقتصادی هیچ سرمایه گذاری حاضر نیست در منطقه ای سرمایه گذاری کند که دچار ضرر اقتصادی شود و این سخن که نگویی صرفا در مرکز استان کمی قابل تامل است! قطعا امروز مدیریت استان و مدیران اقتصادی استان باید برای توسعه متوازن منطقه ای در استان تلاش کنند. اما آیا امروز در توسعه اقتصادی در استان به نقطه مطلوب رسیده ایم؟ قطعا نه…!

امروز استان زنجان هشت شهرستان دارد که فقط چند شهرستان کمی دارای برخوداری اقتصادی هستند. مرکز استان و شهرستان ابهر به دلیل استقرار صنایع تولیدی کمی وضعیت مناسبی دارند اما قطعا طارم، ماهنشان، ایجرود و خدابنده از مظاهر توسعه ای فاصله بسیار زیادی دارند!

حتی سلطانیه که تا چندی پیش جزو شهرستان ابهر محسوب می شد امروز علی رغم دارا بودن ظرفیت های بالای توسعه فاصله زیادی برای شاخص های مناسب اقتصادی دارد و دلیل آن نیز نیازمند بررسی علمی و عادلانه است.

به نظر می رسد محمد عزیزی هرچند دغدغه توسعه حوزه انتخابیه خود را دارد و این موضوع کامل پذیرفته شده و قابل توجیه است اما بهتر اینکه توسعه منطقه ای خاص را در ارتباط با توسعه متوازن استان تعریف کنیم.

با نگاهی به آخرین گزارش اقتصادی استان تا پایان آذرماه سال ۹۵ تعداد ۹ طرح مهم صنعتی در استان وجود دارد که ۶ طرح آن در شهرستان ابهر قرار دارد! یک طرح در ایجرود و دو طرح نیز در شهرستان زنجان است. به نظر می رسد با لحاظ این آمار باید تایید کنیم توزیع مناسبی در استقرار صنایع مهم تولیدی در استان صورت نگرفته است و شهرستانی همچون خدابنده به عنوان یکی از شهرستان های پرجمعیت و مهم استان بهره ای از توسعه صنعتی نبرده است!

این موضوع برای شهرستان کوچکی همچون خرمدره نیز قابل تصور است چرا که این شهرستان نیز سهمی ندارد و نکته جالب اینکه مرکز استان با دارا بودن ۵۰ درصد جمعیت استان تنها دو طرح بزرگ صنعتی در این جدول دارد! و شهرستان ابهر ۶ طرح بزرگ صنعتی شامل اطلس جین، مه ریس، صنایع غذایی کیلوس، فولاد البرز ناب آرش، پویا ریس وفولاد کاران افق هرچند سهم عمده ای از جمعیت استان ندارد اما حجم سرمایه گذاری بسیار بالایی به نسبت دیگر شهرستان ها دارد. اشتغال پیش بینی شده برای این ۶ واحد تولیدی ابهر ۴ هزار و ۸۲۷ نفر بوده است.

میزان اشتغال دو طرح صنعتی شهرستان زنجان یک هزار و ۵۳۸ نفربوده است. شهرستان طارم نیز که امروز در محرومیت زیادی بوده و حتی راه های ارتباطی مناسبی با مرکز استان ندارد هیج سهمی از واحدهای بزرگ استان ندارد. این شهرستان نه تنها در این بخش سهم ندارد بلکه در مجموع واحدهای صنعتی استان بعد اط سلطانیه کم ترین واحد صنعتی را دارا است.

در واحدهای فعال صنعتی استان شهرستان ابهر سهم ۲۴۰ واحدی مطابق با آخرین آمار مربوط به آذرماه ۹۵ دارد. شهرستان خرمدره ۵۳ واحد صنعتی، ماهنشان ۲۴، ایجرود ۳۱، طارم ۲۳ و سلطانیه ۱۸ واحد هستند. خدابنده نیز ۸۱ واحد فعال تولیدی و صنعتی دارد. این آمار نشان می دهد هر چند با نزدیکی سه شهرستان سلطانیه، ابهر و خرمدره به یکدیگر حتی توسعه متوازن صنعتی در این منطقه نیز برقرار نیست!

به نظر می رسد با این شرایط مدیریت عالی اجرایی استان و مدیران اقتصادی استان به تناسب سهم جمعیتی و ظرفیتی که در مناطق وجود دارد برای توسعه متوازن و عادلانه مناطق استان بدون لحاظ سخنان هیجانی برنامه ریزی مناسبی داشته باشند.

تدوین سند آمایش سرزمینی و توجه به مسائل علمی در استقرار صنایع و مسائل کانون های جمعیتی، دارا بودن مناطق برای ارتباط زمینی، ریلی و هوایی و مسائل مرتبط نسبت به برقراری تناسب های توسعه ای استان اقدام کنند. البته در برخی مواقع برای توسعه صنعتی نیازمند پیش زمینه هایی همچون توسعه زیرساخت ها همچون ارتباطات زمینی، ریلی و هوایی هستیم.