روسیه از سال ۱۹۷۱ تا کنون در بندر طرطوس سوریه پایگاه دریایی در اختیار دارد و به تازگی به نوسازی و تجهیز آن مبادرت کرده است. روسیه در غرب سوریه نیز پایگاه هوایی حمیمیم را در اختیار دارد. بزرگترین دستاور جنگ داخلی سوریه دسترسی پیدا کردن روسیه به آب های گرم مدیترانه است.
با اینکه روسیه با پایان یافتن جنگ سرد بازیگری مهم در خاورمیانه بوده اما نفوذ مسکو در این منطقه از جهان از سال ۲۰۱۵ به بعد، یعنی پس دخالت در جنگ داخلی سوریه به نفع بشر اسد به گونه ای چشمگیر افزایش یافته است. البته سوریه از دهه ۱۹۶۰ یعنی دوران خروشچف به این سو، همواره در حوزه نفوذ شوروی سابق و روسیه کنونی قرار داشته است.
باز گشت نظامی آمریکا به خاورمیانه در پی حوادث یازده سپتامبر به ویژه اشغال عراق برای روسیه رویداد خوشایندی نبود چون مسکو از آن بیم داشت که عراق تحت اشغال امریکا به کشوری مرفه و دموکراتیک تبدیل شود و موقعیت روسیه را در سوریه در همسایگی عراق به خطر اندازد.
از زمان ریاست جمهوری باراک اوباما، رئیس جمهوری پیشین ایالات متحده، آمریکا به بازیگری رو به افول در صحنه خاورمیانه تبدیل شده است. واشنگتن انگیزه ای برای حل مسائل و مشکلات خاورمیانه ندارد و حاضر نیست نقش ابر قدرت را در این منطقه بازی کند.
در مقابل، روسیه در خلال یک دهه گذشته منتهای تلاش خود را کرده است تا جای خالی آمریکا در خاورمیانه را پر کند. روسیه اکنون به عنوان بازیگر اصلی در سوریه از قدرت و نفوذ لازم برای ایجاد دردسرهای طولانی در خاورمیانه برخوردار است و می تواند توازن قدرت را در این منطقه به سود منافع خود تغییر دهد.
برای مثال، روسیه با تقویت حکومت بشار اسد به حضور ایران نیز در این کشور که مایه نگرانی اسرائیل است رضایت داده است. حمایت از ایران موجب قدرت گرفتن بیشتر شیعیان در منطقه می شود که خود می تواند به بروز درگیری های بیشتر فرقه ای در عراق بیانجامد.
نکته قابل توجه این است که روسیه در ضمن تلاش می کند در زمینه انرژی و مسائل امنیتی با اسرائیل نیز همکاری کند و از همین جا تضاد در سیاست روسیه در منطقه خاورمیانه آشکار می شود.
روسیه از سال ۱۹۷۱ تا کنون در بندر طرطوس سوریه پایگاه دریایی در اختیار دارد و به تازگی به نوسازی و تجهیز آن مبادرت کرده است. روسیه در غرب سوریه نیز پایگاه هوایی حمیمیم را در اختیار دارد. بزرگترین دستاور جنگ داخلی سوریه دسترسی پیدا کردن روسیه به آب های گرم مدیترانه است.
حضور نظامی روسیه در حاشیه دریای مدتیرانه به این کشور این امکان را داده است تا در هر سطحی که اراده کند در مسائل و امور این مطنقه از جهان بدون رایزنی با دیگر قدرت های جهان دخالت کند.
افزون بر پایگاه دریایی طرطوس و پایگاه هوایی حمیمیم، روسیه یک پایگاه نظامی دیگر در نزدیگی قامیشلی در اختیار دارد که در مجاورت میدان های نفت و گاز منطقه است و در ضمن این پایگاه در امتداد جاده ترانزیت عراق به سوریه واقع شده است. این پایگاه تا نوامبر سال ۲۰۱۹ در اختیار نیروهای آمریکایی بود اما پس از خروج نیروهای آمریکایی از این منطقه، نیروهای روسیه جای آنها را گرفته اند.
روسیه در سال ۲۰۱۶ ناو هواپیمابر دریاسالار کوزنتسف را برای بمباران اهدافی که در اختیار تروریست ها در ادلب و حمص است به سواحل سوریه فرستاد و از آن به بعد مشخص شد که روسیه در کنار بشار اسد ایستاده و قرار است همچنان تا سال های آتی نیز در کنار او بماند.
اکنون چنین به نظر می رسد که تنها برنده جنگ داخلی چندین ساله سوریه، مسکو بوده است. بی ثباتی، آشفتگی و مناقشات در خاورمیانه زمینه لازم را برای تبدیل شدن روسیه به قدرت برتر و تاثیر گذار در منطقه فراهم کرده است. در چنین اوضاع و احوالی این پرسش مطرح است که آیا روسیه را خاورمیانه باید دوست تلقی کرد یا دشمن؟
این تحلیل رنگ و بوی آمریکایی میدهد تا موجب ترویج تفکر ضد روسی و بعبارتی در جهت تضعیف جبهه مقاومت مطرح می شود و بایست از این افراد غربگرا و بهتر بگوییم نفوذیهای cia هوشیار بود.