استان زنجان ۲۱ شهر دارد و ساکنان تمام آن‌ها همواره ایرادات و گلایه های زیادی از محل سکونت خود داشته و دارند، از خود زنجان به عنوان مرکز استان تا نوربهار و نیک پی و ارمغانخانه که عمر زیادی از شهر شدن آن‌ها نمی‌گذرد.
به گزارش “همدلی‌زنجان”؛ وقتی در دولت نهم و دهم سیاست هایی برای افزایش شهرهای استان ترسیم شد، ظاهرا فراموش شد که شهرها فضاهای زندگی پرهزینه ای هستند که باید به نظام اقتصادی و ساختارهای درآمدهای پایدار آن توجه کرد. همین بی توجهی شهرهایی را در استان زنجان ایجاد کرد که چهره روستایی دارند اما شهرند!
اگر امروز به ارمغانخانه که شهری در نزدیکی شهر زنجان است سر بزنید مظاهر یک شهر امروزی را در آن مشاهده نخواهید کرد. یا اگر به نیک پی بروید و یا شهری مثل نوربهار در یکی از محروم ترین نقاط استان! خبری از فضاهای مدرن شهری نیست.
فضاهای شهری در این شهرهایی که بعدا شهر شده اند نمود بصری شهرهای امروز را ندارند. بافت های قدیمی همراه با نظام های اقتصادی ضعیف که با کمک های دولتی و غالبا از محل مالیات های وصولی دولت اداره می‌شوند و درآمد پایدار ندارند.
حال با این شرایط، خبری طی روزهای گذشته رسانه ای شد که در آن سرپرست معاونت برنامه و بودجه سازمان مدیریت استان زنجان در آن مطالعات آمایش استان را با سناریوی تعریف ۱۰ شهر جدید در استان عنوان کرد.
احمد خداوردی در سخنانش عنوان کرده که ایجاد شهرهای جدید یکی از مواردی است که در مطالعه آمایش سرزمین مورد توجه قرار گرفته است و بر اساس سناریوی مطلوب توسعه فضایی استان و با هدف تقویت نظام خدمات‌رسانی به سکونتگاههای روستایی و نیز کاهش عدم تعادل‌های نظام شهری استان، تعداد شهرهای استان در افق ۱۴۱۴ با اولویت مناطق حاشیه‌ای به تعداد ۳۱ شهر افزایش می‌یابد به گونه‌ای که به ازای هر ۴۰ سکونتگاه روستایی یک مکان مرکزی با عملکرد شهری وجود خواهد داشت.
وی افزود: ایجاد شهرهای حاشیه‌ای استان از لحاظ گونه‌شناسی عمدتا برپایه تبدیل روستاهای مرکزی دارای قابلیت و توان به نقاط شهری انجام خواهد شد. در حال حاضر نظام سکونتگاههای شهری استان متشکل از ۲۱ نقطه شهری است که ۱۰ شهر جدید در افق طرح اهداف سناریوی مطلوب توسعه فضایی استان را تامین خواهد کرد.
خداوردی به ایسنا گفت: در انتخاب این سکونتگاههای جدید شهری در قالب تبدیل روستاهای مرکزیبه نقطه شهری اصول و معیارهای ذیل مورد نظر قرار گرفته است که این معیارها از سازمان فضایی نظام سکونتگاه‌ی استان و سناریوی مطلوب استخراج شده است که پر کردن خلاء دسترسی مطلوب به نقاط شهری به ویژه در مناطق حاشیه‌ای استان نخستین معیار در این زمینه است.
سرپرست معاونت برنامه و بودجه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان زنجان، یادآور شد: ضرروت بهره‌مندی از توانمندی روستاهای مرکزی و پرجمعیت واقع در یک پهنه مستعد کشاورزی، به ویژه در دشت‌های استان، دیگر معیار موردنظر است.
وی با اشاره به هدف مطالعه آمایش، اظهار کرد: هدف برنامه آمایش سرزمین، سازماندهی فضای جغرافیایی برای حفظ و بهره‌برداری خردمندانه از پهنه سرزمین است که بر پایه مزیت‌های محیط طبیعی و انسان‌ساخت با رویکردی سیستمی و همه‌سونگر در چارچوب توسعه پایدار انجام می‌گیرد.
این مسئول خاطرنشان کرد: مطالعه آمایش سرزمینی جنبه‌های مختلف زندگی و فعالیت‌های انسانی را مطالعه کرده و عدم تعادل‌های موجود بین عناصر تشکیل‌دهنده فضای جغرافیایی را شناسایی کرده و امکان تحقق توسعه فضایی همه‌جانبه و پایدار را فراهم می‌کند.
سخنانی که احمد خداوردی، سرپرست معاونت برنامه و بودجه سازمان مدیریت استان زنجان گفته غالبا حاصل اهداف برنامه آمایش سرزمینی استان به قول خود بوده است. آنچه به نظر می رسد در این بین مغفول بوده نگاه به تجربه گذشته در خصوص شهرهای جدید همچون نروبهار، ارمغانخانه و … در استان زنجان است.
در بین اهداف و رویکردهای سند آمایش نظام اقتصادی این شهرها کجاست؟ قرار است این روستاها با شهر شدن چه اهداف توسعه ای را دنبال کنند؟ آیا باید منتظر سرنوشت شهرهایی همچون نوربهار و… که امروز نظام مدیریت شهری آن ها بسیار ضعیف و متزلزل است، برای شهرهای جدید دیگر باشیم؟
با توجه به میزان بودجه شهرداری شهری همچون ارمغانخانه، میزان هزینه جاری و عمرانی آن و توسعه سالانه آن ها می توان به نتایج قابل تاملی رسید. باید پذیرفت بدون اقتصاد توسعه قابل لمس نخواهد بود و اگر شهرهای جدید درآمدهای مناسبی برای اداره امور نداشته باشند همان بهتر روستاهای فعلی روستا بمانند.
روستا حداقل یک نظام اقتصادی متکی به درون دارد که در آن مردم روستا با فعالیت تولیدی موجب ایجاد درآمد می شوند اما با شهر شدن و انتظارات شهرنشینی از مردم روستا شاهد چالش های فرهنگی عمده همچون نمونه های گذشته خواهیم بود. آیا به این موضوعات چالش برانگیز فکر شده است؟ باید توجه کرد که امروز در همین شهر زنجان شهرنشین زیاد داریم و شهروند کم! پس هر فردی که در شهر زندگی می کند لزوما شهروند محسوب نمی شود، چرا که سکونت در شهر نیازمند مولفه های فرهنگی مورد نیاز یک شهر امروزی است.
