اظهاراتی که اخیراً برخی سیاستمداران در مورد مقایسه سطح رفاه مردم ایران و اروپا داشته‌اند، بازتاب‌های زیادی در جامعه داشته است.
رئیس جامعه‌المصطفی گفته: «بنده در گذشته و در حال حاضر مسوول بخش اروپای المصطفی بوده و هستم و حاضرم سوگند بخورم که ۷۰ تا ۸۰ درصد مردم اروپا سطح زندگی پایین‌تری از مردم ایران دارند؛ رسانه، دنیا را به نحو دیگر ترسیم کرده است و نمی‌دانیم در آن کشورها چه خبر است.»
اظهارات این مقام مسوول، پیش‌تر به شکلی دیگر از سوی مصطفی پورمحمدی دبیر عالی جامعه روحانیت مبارز مطرح شده بود: «با آمارهای موجود، امروز مردم ما از نظر رفاه از اروپا وضعیت بهتری دارند، فقر ایران، فقر گرسنگی نیست بلکه فقر تمتع و رفاه و فقر اشتغال مطلوب است چراکه نوع توقعات بر اساس مطالبات جدید است.»
آیا این سخنان با داده‌های اقتصاد جهان همخوانی دارد؟
شاخص تولید ناخالص داخلی بر حسب برابری قدرت خرید (PPP) عمومی‌ترین متری است که می‌تواند وضعیت درآمدی و قدرت خرید مردم در کشورهای مختلف را به ترازو بگذارد. بر اساس داده‌های بانک جهانی، میزان درآمد سرانه در ایران در سال ۲۰۱۷ معادل ۲۱ هزار دلار در سال بوده است.
با توجه به رشد شدید دلار در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ در بازار ایران، این عدد با کاهش در سال‌های مذکور همراه خواهد بود. اما آخرین داده در دسترس، مربوط به سال ۲۰۱۷ است. با همین عدد، میزان رفاه مردم ایران با چه کشورهای اروپایی همسان است؟ درآمد سرانه ایران در دوران قبل از تحریم‌ها، از کشورهایی همچون صربستان، آلبانی، بوسنی و جمهوری آذربایجان بهتر بود.
در سال ۲۰۱۸ درآمد سرانه کشوری مانند بلغارستان، تقریباً برابر با ایران است. پس اگر افت نرخ ارز در سال قبل اتفاق نمی‌افتاد، احتمالاً میزان رفاه مردم ایران با مردم بلغارستان در یک سطح قرار داشت.
اما میزان درآمد سرانه مجارستان، در سال ۲۰۱۸ معادل ۳۱ هزار دلار محاسبه شده است که نسبت به ایران تقریباً ۵۰ درصد رفاه بیشتری را نشان می‌دهد.
در کرواسی نیز درآمد سرانه ۲۸ درصد از ایران قبل از تحریم‌ها بهتر است. این وضعیت در مورد قبرس، یونان، لیتوانی، مالت، اسپانیا، اسلوونی، لهستان، پرتغال، رومانی و چندین کشور دیگر نیز صدق می‌کند. اما در مورد کشورهای پیشرو چطور؟ در مورد کشورهای پیشرفته، وضعیت متفاوت و فاصله رفاه زیاد است.
درآمد سرانه در سوئد، ۵۳ هزار دلار در سال ۲۰۱۸ ثبت شده است، یعنی ۱۵۲ درصد بیشتر از ایران. این شاخص در سوئیس نیز معادل ۶۸ هزار دلار بوده است، یعنی بیش از سه برابر درآمد سرانه ایران.
فاصله رفاهی با کشورهایی چون آلمان، ایسلند، نروژ، ایرلند، دانمارک، هلند، بریتانیا و لوکزامبورگ عمیق است.
در نتیجه این گزاره که مردم ایران از ۷۰ تا ۸۰ درصد مردم اروپا سطح زندگی بالاتری دارند، حداقل تاییدیه آماری ندارد. البته سنجش رفاه تنها با درآمد سرانه می‌تواند تک‌بعدی باشد، اما درآمد سرانه می‌تواند برآیند و نماینده‌ای از شاخص‌های دیگر موثر بر رفاه باشد. /تجارت فردا
