آفریدن و خلق کردن همواره واژه های سنگینی در حوزه دینی، علوم اجتماعی و فرهنگی بوده اند، امروز خلق کردن کسب و کار در عصر ارتباطات نیز برای اقتصاد کشورها بسیار کلیدی و سرعت بخشیدن به توسعه آن ها حیاتی شده است.
امروز کارآفرینی کلید واژه رشد اقتصادی کشورها محسوب می شود و کارآفرینان در واقع فرماندهان اقتصادی محسوب می شوند که با خلق ایده های جدید موجب راه اندازی کسب و کاری نوین شده و علاوه بر ایجاد ارزش افزوده اقتصادی موجب اشتغال در جامعه نیز می شوند.
کارآفرینی موتور رشد اقتصادی است که بدون آن رشد بهرهوری و خلق مشاغل جدید بسیار دشوار خواهد بود. اما در عصر حاضر که کشورها توسعه را لحظه ای تجربه می کنند و متناسب با اقتضائات زمان در حال ظهور و بروز تکنولوژی های نوین در عرصه جهانی هستیم، توسعه کارآفرینی و کارآفرینان در کشور و استان زنجان باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.
دستیابی به رشد و رونق اقتصادی در شرایط رقابتی عصر حاضر، بدون ایجاد محیط مساعد برای ظهور و رشد کسبوکارهای کارآفرینانه و نوآور امکانپذیر نیست. مطالعات درباره کشورها نشان میدهد که آموزش افراد و فرهنگسازی و ایجاد وجهه مناسب برای کارآفرینان در جامعه، کافی نبوده بلکه بروز کارآفرینی نیازمند محیطی مساعد نیز هست. این یعنی، کارآفرینی پدیدهای فرابخشی و چندوجهی است بهنحویکه از یکسو متاثر از همه ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی است و از سوی دیگر بر تمام این ابعاد تاثیرگذار است. ازاینرو توسعه کارآفرینی درگرو توجه به موضوعات مختلف از زوایا و جنبههای متعددی است.
آنچه که گزارش ها از وضعیت کارآفرینی در ایران حکایت دارد، رشد و بهبود وضعیت در سال ۲۰۱۸ بوده است. به گونه ای که دفتر توسعه کارآفرینی و بهره وری نیروی کار وزارت کار در گزارشی شاخصهای جهانی کارآفرینی در سال ۲۰۱۸ را منتشر کرد که بر اساس آن رتبه جهانی ایران از ۸۵ در سال ۲۰۱۷ به ۷۲ در سال ۲۰۱۸ ارتقا یافت.
در این بین وضعیت شاخص های کارآفرینی در استان زنجان مشخص نیست، اما اگر رتبه استان را در شاخص کسب و کار ملاک قرار دهیم شاید بتوانیم وضعیت شاخص های کارآفرینی استان را مثبت توصیف کنیم. زنجان طی سال های اخیر علاوه بر رشد مناسبی که در حوزه سرمایه گذاری صنعتی در کشور کسب کرده توانسته در شاخص های مهمی همچون نرخ بیکاری و وضعیت شاخص کسب وکار نیز جزو استان های برتر کشور باشد. این برتری به گواه و تایید گزارش هایی بوده که مرکز آمار ایران و اتاق ایران عنوان کردهاند.
در سال های اخیر مسئولان اقتصادی کشور و استان همواره تاکید کرده اند که باید روحیه و فرهنگ کارآفرینی را در سطح جامعه افزایش داد و تلاش کنیم که افراد را کارآفرین تربیت کنیم. برخی به این رویکرد انتقاد دارند و معتقد نمی توان کل افراد جامعه را کارآفرین کرد و جامعه نیازمند شغل های و مهارت های مختلف است. اما باید افرادی که توانایی و استعداد لازم را دارند برای ایجاد کسب و کارهای جدید و رقابتپذیر پرورش داد.
اما آنچه که مسلم است اینکه بروکراسی اداری در کشور و استان همواره یکی از مشکلات مهم در ایجاد کسب و کارهای مختلف بوده و همین موضوع یکی از چالش های حوزه کارآفرینی نیز محسوب می شود. در سطح جهانی موسسه جهانی توسعه کارآفرینی شاخص های جهانی کارآفرینی و سلامت اکوسیستم کارآفرینی در یک کشور را ارائه می کند. آنچه این موسسه در این خصوص عنوان کرده بررسی موارد مربوط به تعاملات پویا و نهادینه شده بین گرایش، توانایی و اشتیاق کارآفرینی در سطح فردی و نهادی است.
فرضبنیادی در تهیه این شاخص این است که کارآفرینی هرچند ماهیت رفتاری و فردی دارد اما تقریبا در صورتی امکان بروز مییابد که محیط به فرد اجازه بروز آن را بدهد. حال باید سوال کرد در جامعه شهری زنجان محیط به چه میزان امکان ایجاد کارآفرینی را به جوان زنجانی می دهد؟ آیا شرایط محیطی جامعه برای ریسک کردن جوانان وکارآفرینان فراهم است؟ پویایی کارآفرینی در هر کشور علاوه بر خصلتها و ویژگیهای افراد جامعه، درگرو محیط نهادی نیز است.
در سال جاری که با رهنمودهای مقام معظم رهبری به نام حمایت از کالای ایرانی نامگذاری شده، شایسته است که مسیر توسعه کارآفرینی در سطح کشور و استان زنجان بیش از پیش هموار شود. این همواری نیازمند تعامل نزدیک قوای سه گانه برای شناسایی مشکلات و برطرف کردن آن است. باید شرایط برای ایجاد یک کسب و کار در استان تسهیل شده و از افراد مستعد برای تولید کالاهای مورد نیاز کشور و همچنین مورد نیاز بازارهای هدف برای صادرات حمایت کرد.
در شرایط فعلی وضعیت بین المللی و رویکرد خصمانه آمریکا در قبال کشورمان متناسب با سیاست های ابلاغی رهبری باید برای مقاوم سازی اقتصاد کشور تلاش کرد. این مقاوم سازی در یک بخش مهم توسعه کارآفرینی است. اینکه از جوانان تحصیل کرده و با انگیزه کشور و استان برای راه اندازی کسب و کارهای جدید و فناورانه حمایت کرد. حوزه آی تی امروز متناسب با شرایط روز دنیا یکی از بخش های مهم در کسب و کارهای فناورانه بوده که باید بیش از گذشته به آن اهمیت داد.