اسکناسهای پانصد میلیارد دیناری(واحد پول یوگسلاوی دینار بود) نشانه ای است از بلایی که تحریم بر سر جامعه می آورد. یوگسلاوی سی سال پیش تحت تحریم های بین المللی قرار گرفت.شاید باورش مشکل باشد اما تحریم در ابتدا موجب تورمی سیصد میلیون درصدی شد.
تولید ناخالص ملی کشور از بیست و چهار میلیارد دلار به ده میلیارد دلار، طی دو سال دوره تحریم ،کاهش یافت.درآمد متوسط مردم از سالی سه هزار دلار به هزار و پانصد دلار کاهش یافت.بنزین سهمیه بندی شد.سه میلیون نفر به زیر خط فقر سقوط کردند.
بیمارستان ها حتی آنتی بیوتیک نداشتند و امکان تعمیر یا تعویض دستگاه اشعه ایکس وجود نداشت.سی صد هزار نفر از نخبگان کشور مهاجرت کردند.صف های طولانی در برابر فروشگاه ها شکل گرفت.کمبود مواد غذایی شدت گرفت.قطعی برق سراسر کشور را فرا گرفت.
در ژانویه هزار و نهصد و نود و چهار،در دور بعدی تحریم ها، تورم به یازده تریلیون درصد رسید.رژیم در این مقطع اصلاحات اقتصادی اش را آغاز کرد.اما تغییر پول ملی فقط برای شش ماه موفق بود.تورم گرچه از یازده تریلیون درصد کمتر شد اما روی سی هزار درصد توقف کرد.
دیکتاتور یوگسلاوی وعده می داد که حتی تحت تحریم های بین المللی، تولید در کشورش رونق خواهد گرفت.اما چنین نشد.
لویومیر ماجار ، اقتصاد دان یوگسلاو، در این باره گفت:”ذخایر ارزی ما کافی نیست.تولید نمی تواند تحت تحریم به توسعه پایدار دست یابد و بنابر این کسری بودجه افزایش می یابد و منجر به ابرتورم جدید می شود” گذر زمان درستی نظر این اقتصاد دان را ثابت کرد.
این مطلب را برای آقای دکتر حجت الله عبدالملکی وزیر کار جمهوری اسلامی نوشتم که از یوگسلاوی به عنوان تجربه موفق عبور از تحریم ها نام برده است!
