مطالعات نشان میدهد دگرگونی منفی اقلیمی که علائم اولیه آن بهصورت افزایش دمای کرهزمین و بروز سیلهای سریالی ویرانگر در کشورهای مختلف بروز کرده است، میتواند «ابربحران مهاجرت گسترده» در ۳۱ کشور تا ۲۰۵۰ ایجاد کند که دامنه اثرگذاری آن جهانی خواهد بود.
بحران آب و هوایی ممکن است به جابهجایی جمعیتی بیش از یک میلیارد نفر از مردم جهان تا سال ۲۰۵۰ منجر شود؛ چراکه فجایع طبیعی میتوانند موجب موجهای مهاجرتی، افزایش نزاع و درگیری نظامی و فروپاشی اقتصادی کشورهای کمتر توسعهیافته شوند.
همزمان گسیل موجهای گسترده مهاجران به کشورهای توسعهیافته موجب بروز بیثباتی سیاسی و رشد خصومت علیه مهاجرت خواهد شد.
به گزارش سیانان، موسسه اقتصاد و صلح واقع در سیدنی استرالیا تخمین زده است که تا سال ۲۰۵۰، حدود ۲/۱ میلیارد نفر از مردم سراسر جهان، وادار به جابهجایی میشوند. بر این اساس، هیچ کشوری قادر نخواهد بود از پیامدهای بحران آب و هوایی بگریزد، اما در این میان فقیرترین کشورها و اقتصادهای آسیبپذیر متحمل شدیدترین صدمات خواهند شد.
کشورهایی که کمترین انعطاف اقتصادی را دارند، زمانی که با خرابیهای ناشی از بلایای طبیعی مواجه شوند، بیشتر با خطر بروز نا آرامیهای مدنی، بیثباتی سیاسی، شکاف اجتماعی و فروپاشی اقتصادی مواجه خواهند بود.»
این گزارش نشان میدهد که بیش از یک میلیارد نفر از ۳۱ کشور جهان که دارای انعطافپذیری اقتصادی کمتری هستند و نمیتوانند از خرابیهای به جامانده از بلایای طبیعی جان سالم به در ببرند، وادار به جابهجایی و مهاجرت خواهند شد.
مناطقی که با بالاترین میزان تهدیدات طبیعی روبه رو خواهند بود، کشورهای شاخ آفریقا، آسیای جنوبی، خاورمیانه و آفریقای شمالی هستند.
این گزارش هشدار میدهد: «کشورهایی که در آمریکای شمالی و اروپا دارای منابع گستردهتری هستند، توانایی بهتری برای مدیریت پیامدهای این بحرانها خواهند داشت اما همزمان این کشورها نیز باید با بحران ورود تعداد زیادی از مهاجران آب و هوایی روبهرو شوند.»
جمعیت جهان اکنون ۸/۷ میلیارد نفر است که انتظار میرود این عدد تا سال ۲۰۵۰ به ۱۰ میلیارد نفر برسد و همین موضوع موجب فشار بیشتر بر منابع طبیعی میشود. تخمین زده میشود که بخش عمده رشد جمعیت در کشورهای شاخ آفریقا که دچار درگیریهای نظامی هستند، رخ دهد.
این گزارش پیشبینی میکند که تا سال ۲۰۵۰، تقاضا برای غذا با رشد ۵۰ درصدی مواجه خواهد شد و ۵/۳ میلیارد نفر از ناامنی غذایی رنج خواهند برد. کمبود آب حتی میتواند مساله جدیتری نیز باشد. هم اکنون بیش از ۶/۲ میلیارد نفر از مردم جهان با کمبود بالا یا شدید آب روبهرو هستند به معنای آنکه یا به آب کافی دسترسی ندارند یا اینکه ذخیره آب آنها با خطر مواجه است.
تا سال ۲۰۴۰، مجموع ۴/۵ میلیارد نفر یا بیش از نصف جمعیت پیشبینی شده جهان در آن سال، در کشورهایی زندگی خواهند کرد که با کمآبی بالا یا شدید روبهرو هستند. هند و چین، پرجمعیتترین کشورهای جهان نیز در میان این کشورها خواهند بود.
این کمآبی حتی ممکن است موجب ترویج خشونت و درگیریهایی شود که نهتنها اقتصاد و دولت را دچار اخلال میکند، بلکه موجب رشد مهاجرتهای گسترده خواهد شد.
در سالهای گذشته، جهان شاهد رشد قابلتوجه در فجایع طبیعی بوده است که تحلیلگران را واداشته در مورد نشانههای بدتر شدن بحران آب وهوایی هشدار دهند. نمونههایی از این نشانهها رشد حریقهای گسترده در کالیفرنیا، موج گرما در اروپا، ترس از تخریب سدها در چین و رکورد بیسابقه تعداد توفانها در جنوب ایالاتمتحده است.
آسیا-اقیانوسیه بیشترین تاثیر را در این میان پذیرفته است: ۲۹ درصد از تمامی فجایع طبیعی طی ۳۰ سال اخیر در این منطقه رخ دادهاند. پس از آن نیز اروپا دومین منطقه با بیشترین میزان بلایای طبیعی بوده است.این فجایع طبیعی در کشورهای فقیرتر با شدت بیشتری ظاهر میشوند.
تمامی این تهدیدات موجب میشوند که یک بحران مهاجرتی به وقوع بپیوندد و در اثر آن، یکسری آثار جانبی نظیر بیثباتی سیاسی، ناامنی جهانی و افزایش خصومت در برابر مهاجرت رخ دهند.
تحت سناریوی انتشار بالای کربن، تغییرات آبوهوایی تا سال ۲۰۹۹ میلادی حدود ۱۰۶ مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر به نرخ مرگومیر کشورهای کمدرآمد خواهد افزود. در مقابل اما انتظار میرود نرخ مرگومیر کشورهای با درآمد بالا تا آن سال به اندازه ۲۵ مرگ در هر ۱۰۰ هزار نفر کاهش یابد، کشورهایی که مخارج بالایی برای کاستن از مرگومیر ناشی از تغییرات آبوهوایی دارند.