دپوی عقلانیت روی در زنجان
-✍ سعید مالکی
داستان روی و سرب زنجان داستانی کهنه شده و دنباله داری ست که گاه حوصله ی شنونده و خواننده را هم سرریز می کند. گاه نیز از فرط بی منطقی سر به مضحکه و خنده می زند! اما مهمترین بخش این داستان همان بازی و معامله و دوربرگردان هایی ست که سر جان و سلامتی مردم می شود و شعارهایی که دیگر بر زمین نیافتاده محو و بی اثر می شوند.
تا همین چند سال پیش تا سخن از سرب و روی می شد همه ی نگاه ها به سمت کارخانه ی بزرگ می چرخید و دستهایی پنهان و آشکار تلاش می کردند این تصور را نهادینه کنند که همه ی مشکلات سرطان و سرفه و سردرد و پوست و غیره زیر سر این کارخانه ی بزرگ خاورمیانه ست و دقیقن زیر سایه ی همین انحراف کارخانه های روی بی توجه به همه ی هشدارها رشد کردند و شهرک ساختند و کسی آخ هم نگفت! … و ناگهان دیدیم که بزرگترین آلودگی بالقوه و حتی بالفعل شده زیر گوشمان تبدیل به یک غول شده و شکستن شاخ آن مرد کهنی می خواست که دیگر نبود!
حالا امروزضایعاتی که تا دیروز بی صاحب مانده و هیچ اهمیتی برای هیچ کدام از دو طرف ماجرای این منفعت طلبی نداشت تبدیل به مساله ی اصلی آن ها شده و هیچ کدام حاضر به کنار کشیدن یا کوتاه آمدن نیستند تا هر چه سریع تر فکری اساسی برای حجمی سنگین از یک خطر جدی برای تن و جان و روح مردم شود. یک سوی این قضیه ی حاد شده با – زیربنایی انبوه از دلار- دولت است و یک سو انجمن صاحبان صنایع روی. همان هایی که سازنده ی این ضایعات هستند و … و هر کدام خود را صاحب اصلی این ضایعات پول ساز می دانند.
به این داستان بیشتر رسانه های استان ( از رسانه ی ملی خبر ندارم ) با توجه به اهمیت موضوع پرداخته اند اما هنوز هیچ اثری از توافق یا حل معضل دیده و شنیده نشده است. برای دپوی این حجم از ضایعاتی که از سمی ترین مواد شناخته شده تشکیل شده در یک منطقه نزدیک به زیستگاه انسانی با بیش از حداقل ۱۰۰۰ انسان و همینطور نزدیکی آن به مرکز استان زنجان با جمعیتی بالغ بر ۵۰۰ هزار نفر ( با ۶ کیلومتر فاصله ) شاید بهانه های فنی فراوانی ذکر شود اما هیچ کدام در برابر حتی ۱ درصد احتمال خطر برای سللامتی کودکان ( با جرات می گویم ) پشیزی نمی ارزد. ۳ میلیون تن پسماند عدد وحشتناکی به نظر می رسد که گویا برای بعضی ها چیزی نیست!
«اگر نخواهیم فعالیت شهرک روی استان زنجان را یک بحران بدانیم باید بگوییم که متاسفانه این شهرک از شرکت کالسیمین، روغن نباتی جهان و شرکت ملی سرب و روی ایران هم مخاطره آمیزتر است ». این جمله ای ست که مدیرکل سابق محیط زیست استان در سال ۹۳ گفت و امروز مدیران فعلی با تاکید بر آلودگی در آب و خاک منطقه اما حاضر به تایید خطرسازی برای مردم از این ناحیه نیستند!
با وجود تاکید جمشید انصاری، استاندار سابق زنجان بر مسئولیت پزیری مدیران شهرک در بازیافت این ضایعات و جلوگیری از خطرهای ایجاد شده به واسطه ی دپوی این ضایعات اما تا کنون هیچ نشانی از آن دیده نشد و درست زمانی که نمایندگان دولت بر حل این معضل انگشت گذاشتند انجمن روی سازان ادعای مالکیتشان شکوفا شد! معنی این فرار و این حس مالکیت را خود شما به راحتی می توانید معنی کنید! لابد از نظر این انجمن نباید از آن منفعت طلبی و شنیدن بوی پول تعبیر کرد!
چرا مردم باید هزینه سنگین ثروت اندوزی صاحبان صنایع روی شهرک را بدهند؟! کارگروه بررسی مخاطرات زیست مجیطی در اداره کل حفاظت از محیط زیست استان امروز در چه حالی ست و چرا هرگز نتیجه نشست ها و بررسی های اش منتشر نشد؟! چرا تاسیس کارخانه ی بازیافت برای تبدیل ضایعات سمی به کم خطرترین نوع خاک تا امروز اجرایی نشده و چرا این صاحبان علاقه ای به این موضوع ندارند؟! چرا تیم جدید استانداری جدی تر این داستان را برای رسیدن به نتیجه ی مطلوب مردم دنبال نمی کند؟! امروز در جلسه های این دو گروه دولت و نمایندگان شهرک روی بر سر چه مسائلی بحث و گفتگو می شود و شاید هم معامله ؟!
و ده ها سوال دیگر که در طی این سال ها هرگز پاسخ مناسبی برای آن ها داده نشده است. اما این روزها مهمترینشان همین ضایعاتی ست که درباره ی تصاحب آن ها و نه بازیافتشان زیر گوش سلامتی مردمی در حال معامله و مذاکره ست که هرگز نفعی جز اشتغال تعدادی کارگر( با کمترین چتر حماینی در برابر آلودگی ها ) در کارخانه های روی نبرده است. دراینباره بیشتر خواهم نوشت.
#سعیدمالکی
