مدیریت هنرستانهای هنر؛ بلاتکلیف، مبهم و محل مناقشه است
✍ #رضا_قاسم‌پور- (مدیر هنرستان هنرهای زیبای زنجان)
سلسله هنرستانهای هنرهای زیبا افزون بر چهل عدد در گستره جغرافیای کشورند. این هنرستانها مخرج مشترک وزارتین آموزش و پرورش و فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده و با قوانین مدون آ.پ اداره می‌شوند.
با توجه به این که متولی رسمی آموزش هنر در کشور وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، لذا طبق توافق دو وزارتخانه، تأمین مدرسین دروس عمومی بر عهده آ.پ و تأمین هنرآموزان تخصصی و همچنین امکانات سخت افزاری به عهده ارشاد است.
این هنرستانها در اندازه فعلی سه ساله دیپلم می‌دهند. همچنین همانند رشته‌های نظری دارای پیش دانشگاهی به شکل اختیاری هستند. در سیستم جدید ۶_۳_۳ مدت زمان تحصیل در هنرستانهای هنرهای زیبا سه ساله بوده و همانند رشته‌های نظری پیش دانشگاهی برایشان حذف شده است.
رشته های مستقر در هنرستانهای هنر
با توجه به شرایط اقلیمی و بنا بر پتانسیل‌های استان‌های مختلف پراکندگی رشته‌ها متفاوت است. رشته‌های متداول هنرستانهای هنر عموماً شامل:
🔹موسیقی با سه گرایش (نوازندگی سازهای ایرانی، نوازندگی سازهای جهانی و آهنگسازی)
🔹گرافیک
🔹فتوگرافیک
🔹سینما
🔹نمایش
🔹نقاشی
🔹عکاسی
🔹صنایع دستی
🔹کارشناسی فرش
🔹انیمیشن و …
نحوه ادامه تحصیل در رشته‌های هنری
هنرستانهای هنرهای زیبا شاخه فنی و حرفه ای است و فارغ التحصیلان هنرستانها برای ادامه تحصیل می‌توانند با دیپلم رشته خود بدون طی پیش دانشگاهی به طور ناپیوسته در دوره کاردانی ادامه تحصیل داده و یا با سپری کردن دوره پیش دانشگاهی هنر، کارشناسی پیوسته بخوانند.
البته در نظام ۶_۳_۳ سال ۹۸ انقضای کنکور برای کلیه هنرستانها اعلام شده است.
برای کنکور هنر دروس عمومی عبارتند از:
زبان انگلیسی، زبان و ادبیات فارسی، عربی و معارف اسلامی.
و دروس تخصصی مشتمل بر:
درک عمومی هنر ۱ و ۲، درک عمومی ریاضی و فیزیک، ترسیم فنی، خلاقیت‌های تصویری و تجسمی، خلاقیت نمایشی، خلاقیت موسیقی و خواص مواد.
وجه تمایز هنرستانهای هنر
دوره نوجوانی دوره رویاپردازی نوجوانان ماست و هنر کاری است دلی و روانخواه.
در هنرستانهای هنر تعلیم و تربیت توأمان صورت می‌گیرد. دروس تخصصی هنرجویان رشته‌های هنری عمدتاً کارگاهی و عملی برگزار می‌شود.
جستجوگری و خلاقیت ملاک هنرجویان هنر بوده و هنرجو برعکس مدارس آ.پ نیازمند سختگیری و اعمال قوانین خشک نیست.
به واسطه انجام توأمان فعالیت‌های عملی و آموزشی و در نتیجه توسعه و تعالی فکر و بسط اندیشه، فارغ التحصیلان رشته‌های هنری معمولا پیشروتر از فارغ التحصیلان دانشگاه‌های هنر هستند و عموما خروجی چنین هنرستانهایی افرادی نسبتا خودساخته، کمال‌طلب و معرفت‌گرا می‌باشد.
نقاط قوت و ضعف هنرستانهای هنر
+ از نقاط قوت هنرستانهای هنر ساماندهی و تجمیع #آموزش_تخصصی_هنر در این هنرستانهاست. به طوری که در برخی از استانها هنرستان های هنر در حال تبدیل شدن به قطب هنر می‌باشند.
+ در تهران و کلان‌شهرهایی چون اصفهان، تبریز و… اولا هنرستان ها کاملا تخصصی هستند؛ مانند هنرستان موسیقی پسران تهران. ثانیاً قدمت برخی از آن‌ها نزدیک به یک قرن می‌باشد. امسال هنرستان موسیقی تهران #یکصد_سالگی خود را جشن خواهد گرفت.
+ وجود چنین مراکزی باعث جذب و شکوفایی استعدادهای بکر (به ویژه در مناطق محروم) شده و از به حاشیه رفتن رشته‌های هنری جلوگیری خواهد کرد.
– از کاستی‌های هنرستان های هنر می توان به بلاتکلیفی، مبهم و محل مناقشه بودن بحث مدیریت هنرستانهای هنر اشاره کرد. به طوری که هر کجا اقتدار ارشاد بیشتر باشد مدیر از کارکنان ارشاد انتخاب می‌شود و برعکس.
– دومین آسیب هنرستانهای هنر فقدان هنرستانهای دخترانه در اکثر استان‌هاست. به طوریکه علاقمندان دختر مجبورند به استان‌های برخوردار مراجعه کنند و یا در هنرستان های جوار تحصیل کرده و بعضاً از خیر تحصیل در رشته های هنر بگذرند.
– سومین آسیب هنرستانهای هنر بلاتکلیفی بین آ.پ و ارشاد (مخصوصا در بحث تجهیز و هزینه های جاری) می‌باشد. برای مثال ما در زنجان برای گزینش نیروهای آزاد تخصصی هر ساله بین آ.پ و ارشاد پاسکاری شده و نهایتاً بدون کسب نتیجه مطلوب مستأصل می‌شویم.
– چهارمین آسیب که عمدتاً متوجه شهرستانها است، عدم دریافت شهریه و کمک های مصوب انجمن و اولیا به بهانه دولتی بودن هنرستان های هنر است. این در حالی است که اکثر مراکز آموزشی به بهانه‌های مختلف برای گذران امورات جاری خود مجبور به دریافت کمک‌های مردمی هستند.
سخن آخر
علی‌رغم داشتن ردیف بودجه مشخص برای هنرستانهای هنر، در برخی از شهرستانها احساس می‌شود که ادارات ارشاد چنین هنرستانهایی را بار اضافه برای خود تلقی می‌کنند. لذا بهتر است برای انسجام بیشتر مسئولیت اداره این هنرستانها کلاً به آ.پ واگذار گردد.
