روستای خویین در ۶۰ کیلومتری جنوب غربی زنجان به سمت بیجار و در ۳۰ کیلومتری از زرین آباد و در ۸ کیلومتری مرکز بخش حلب واقع شده است. مختصات جغرافیایی آن در ۴۸ درجه و ۶ دقیقه طول شرقی و ۳۶ درجه و ۲۱ دقیقه عرض شمالی و ارتفاع آن از سطح دریا ۱۷۸۰ متر است .
به گزارش همدلی‌زنجان، این روستا از ضلع شمال به روستاهای سعیدآباد ( سیداوا ) و قزلجه ، از غرب به روستای ملاپیری ، از جنوب به سفیدکمر ( سب کمر ) و حلب ، و از شرق به گرنه و ارکویین محدود می شود و ارتفاع آن از سطح دریا حدود ۱۷۶۰ متر است. اختلاف ارتفاع خویین از قبرستان پایین تا چشمه بار ۱۲۰ متر است.
ایجرود دارای دو بخش زرین آباد و حلب است که خویین در بخش حلب واقع گردیده است. حلب فعلی بر اساس تاریخ شفاهی در گذشته زاغه گوسفندان اهالی خویین بوده که به مرور زمان جهت چوپانها منازلی احداث گردیده و به تازه کند (روستای جدید) نام گرفته و درگذشت زمان به حلب فعلی تبدیل گردیده است .
بر پایه شنیده ها مساحت روستای خویین در گذشته به زمین های اطراف محله موسوم به پالان دوز در نزدیکی روستای یینگی کند میرسیده است. بر اساس شنیده ها روستای سفیدکمر توسط خویینی ها ایجاد گردیده و روستاهای قمچی قای و بلوبین در قدیم جزئی از خویین محسوب می شدند.
روستای خویین ابتدا در محله لیج شکل گرفته وسپس از این محل گسترش پیدا نموده است. شرایط آب و هوایی این روستا ، کوهستانی و سرد است و زمستانهایی برفی و سرد و تابستانهایی معتدل و خشک دارد.
مذهب ساکنان آن شیعه اثنی عشری و اکثراً باسواد و علمای مشهوری از این قصبه برخاسته اند . زبان مادری آنها فرس قدیم است که قرنها حفظ کرده اند . این قصبه یک دبستان و یک مرکز درمانی و ۲۵ باب مغازه دارد درآنجا غار و آثار قلعه خرابه و برجی دیده می شود. خویین روستای تاریخی با قدمت ۸ هزار ساله دراین روستا ۸ مسجد با ۸ آیین مختلف می باشد
میل خویین
مردمان این روستا در زمان جنگ امام حسین ازسر زمین های کشاورزی خود با گاوهایشان که همراه خود داشتن به یاری امام حسین می روند و زمانی که میرسند جنگ تمام شده بود
در زمان جنگ های داخلی خویین به خاک و خون کشیده و گروه های زیادی به اطراف مهاجرت می کنند که روستاهای اطراف تشکیل می شود. این روستا به علت قرار گرفتن در مسیر کاروانسراها ، از گذشته های دور تا به امروز مورد توجه بوده است. بهره‌مندی از آب و هوای مناسب ، خاک حاصل‌خیز ، مقوی و همچنین
وجود آب مشروب ( چشمه ضلع شمال غربی روستا) موجب شده است تا این دره (خویین) در طی هزاران سال همواره پذیرای اقوام انسانی باشد.
وجود آثار تاریخی و فرهنگی متعدد و مشخص در روستا به طور حتم حاکی از پیشینه تاریخی آن است.
خویین دارای چند کوه اصلی است که عبارتند از :
۱- “پیغمبرداغی” که مشرف به روستا است .
۲- ” نمازگان” که بین روستاهای خویین و سعید آباد واقع گردیده است .
۳- ” امام داغی” که در مسیر قهوه خانه قرار دارد .
جمعیت خویین
گویند روزگاری ۲۸۰۰ تا ۳۰۰۰ خانوار در این قصبه ساکن بوده اند اما در سرشماری سال ۱۳۷۵ جمعیت خویین ۱۲۵ نفر و در سال ۱۳۸۵ جمعیت روستا ۲۰۰ نفر گزارش شده است. گفتنی است جمعیت روستا در تابستان به حدود ۸۰۰ نفر می رسد .
