شهر و زیستشهری جدای از شهروندانی که در آن روزگارشان را سپری میکنند، هیچ روح و کالبدی ندارد و هر چقدر شرایط زیست برای شهروندان فراهمتر باشد و مشارکت آنها برای مناسبترشدن شرایط زندگی در شهر بیشتر جلب شود، آن شهر به اهداف توسعه پایدار نزدیکتر شده است.
زمانی که مردم خود را ملزم به مشارکت اجتماعی در اداره امور شهر و زندگی اجتماعی بدانند و نسبت به آنچه در پیرامونشان در جریان است بیتفاوت نباشند، مهمترین نتیجهای که عاید جامعه میشود کاهش آسیبهای اجتماعی و مشکلات زیست شهری و داشتن شهری بهتر است.
معنای ساده بیتفاوتی اجتماعی یعنی اینکه برای ما مهم نیست چه بر سر دیگران و شهروندان و شهری که در آن زندگی میکنیم،میآید و در نتیجه این بیتفاوتی روابط عاطفی و مسئولیتپذیری افراد در قبال دیگران و شهری که در آن زندگی میکنند کمتر و کمرنگ میشود.
اما اگر مسئولیتپذیری و مشارکت اجتماعی در جامعه تقویت شود، بهدنبال آن شاهد همدلی خواهیم بود. مشارکت و همدلی اجتماعی یکی از مهمترین ابزارها و شاخصههای توسعه پایدار در دنیاست. در مقابل بیتفاوتی اجتماعی موضوعی است که حاکی از نوعی بیتوجهی افراد نسبت به قوانین، هنجارها،حوادث و اتفاقات اجتماعی و بهصورت کلی شهر و جامعهای است که در آن زندگی میکنند.
شهروند مسئول و مسئولیتپذیر در جامعه چه ویژگیهایی باید داشته باشد؟
اگر شهر را چون خانه خودمان بدانیم و همان رفتاری که در داخل خانه خود انجام میدهیم، در شهر هم انجام دهیم، آن وقت میتوان عنوان شهروند مسئول را به افراد داد.
متأسفانه من نمونههای زیادی را دیدم که زبالههای خود را به خارج از خودرو پرت میکنند و آن را داخل خودرو نگه نمیدارند. در برخی کشورهای اروپایی مردم زبالههای خود را در داخل خودرو نگه میدارند و برخی اوقات مشاهده میشود که فضای داخلی خودرو آنها بسیار کثیفتر از فضای شهر است؛ چراکه برای پاکیزگی فضای عمومی شهر اولویت قائل هستند و فضای عمومی شهر را مال خود میدانند. بهنظرم اگر ما هم شهر را از آن خود بدانیم و همان مسئولیتی که در خانه، نسبت به اموال و خودروی خود داریم را در شهر هم داشته باشیم، میتوانیم عنوان شهروندان مسئولیتپذیر را داشته باشیم.
مطالبهگری یکی از خصوصیات مهم رشد اجتماعی در هر جامعهای محسوب میشود. مطالبه حقوق شهروندی نیازمند پیگیری است و بهراحتی اتفاق نمیافتد.
منبع: همشهری آنلاین