فرض کنیم جنبش مبارزه با گرانفروشی راه بیندازیم و تعداد زیادی از شهروندان دست روی دلشان بگذارند و درد محرومیت موقت از مواهب زندگی را به جان بخرند و در مورد کالاهای غیرضروری قیمت “بالا” را پرداخت نکنند تا فروشنده سودجو ادب شود. چه رخ می دهد؟
در کوتاه مدت یحتمل قیمت آن کالاها پایین می آید، تولیدکننده تا زمانی که قیمت حتی با متحمل شدن زیان از هزینه متغیر تولید محصول اش (مواد اولیه، نیروی کار مستقیم و مانند آن) بالاتر باشد، کار را را ادامه می دهد.
اما در بلندمدت قضیه متفاوت می شود، دو حالت کلی را می شود پیش بینی کرد، تولید برخی کالاها با تغییر تکنولوژی و افزایش کارآیی یا حتی تغییر مشخصه های محصول بهبود می یابد و جنس ارزانتر و مناسب تری به دست مشتری می رسد.
در مورد برخی دیگر تولیدکننده که سود مناسب به دست نمی آورد و امکان بهبود تولید یا تغییر محصول وجود ندارد، از بازار خارج می شود، سرمایه اش را از دست می دهد یا آن را به سمت کاربردهای دیگر می برد. نتیجه اش هم روشن است، عده ای بیکار می شوند و قدرت خریدشان را از دست می دهند، میزان عرضه و البته تقاضای کل کاهش می یابد و در این حالت حتی با کاهش تقاضا، قیمت پایین نمی آید و حتی شاید افزایش پیدا کند. اینکه در سطح کل اقتصاد کدام یکی از این دو حالت فوق غالب می شود و برآیند کلی چه خواهد شد، بستگی به ترکیب فعالیت های اقتصادی، سطح فناوری و بسیاری موارد دیگر دارد. والله اعلم.
