تراز مثبت درآمد بر هزینه خانوار شهری زنجان
زنجانی‌ها درآمد بیشتری نسبت به هزینه دارند
✍️ احمد اسدی
در کنار تمامی شاخص‌های اقتصادی که بیانگر وضعیت توسعه‌ای جوامع مختلف است، شاخصی در ایران تحت عنوان شاخص درآمد بر هزینه وجود دارد که متوسط درآمد و هزینه خانوار شهری و روستایی کشور و استان‌ها را مشخص می‌کند.
آنچه در این شاخص برای استان زنجان قابل بیان است، اینکه استان زنجان قبل از سال های ۹۲-۹۳ وضعیت مناسبی در این بخش نداشت و طی سال‌های گذشته روند بهبود این شاخص در استان زنجان قابل مشاهده است. مصداق این سخن اینکه قبل از سال ۹۳ درآمد خانواده‌های زنجانی در مناطق شهری پایین‌تر از میانگین هزینه‌های سالانه آن‌ها بود و عملا با کسری درآمد مواجه بودند!
بعد از سال ۹۳ شاخص هزینه بر درآمد خانواده‌های زنجانی رو به بهود گذاشت و هم اینک در سال ۹۵ شاهدیم تراز خانوار زنجانی در بخش درآمد مثبت بوده و زنجانی‌ها به ازای هر خانوار در سال به طور متوسط ۲ میلیون و ۶۵۳ هزار تومان پس انداز دارند.
فارغ از نحوه و رویکرد آمارگیری در این طرح و اینکه برخی معتقدند برای سنجش دقیق‌تر میزان درآمدها باید بیشتر اتکا بر بخش هزینه‌ای باشد، وضعیت این شاخص در استان بهبود یافته اما نیازمند تقویت بیشتری است، چرا که بسیاری از استان‌ها وضعیت بهتری نسبت به استان زنجان دارند.
رشد درآمد خانوارهای شهری کشور
بر اساس نتایج به دست آمده در سال ۹۵ متوسط درآمد سالانه یک خانوار شهری در کشور ۳۱ میلیون و ۷۲۱ هزار تومان و یک خانوار روستایی ۱۷ میلیون و ۶۸۶ هزار تومان بوده است. به این ترتیب این میزان نسبت به سال قبل آن، ۱۳.۷ درصد و ۹.۸ درصد افزایش داشته که این افزایش نشان از بهبود وضعیت معیشت مردم بوده است. در این سال درآمد از مشاغل مزد و حقوق بگیری، درآمد مشاغل آزاد کشاورزی و غیر کشاورزی و درآمد متفرقه در سطح شهری به ترتیب به میزان ۱۳.۵، ۱۸.۷ و ۱۲.۳ درصد رشد داشته است.
همچنین درآمد از مشاغل مزد و حقوق بگیری، درآمد از مشاغل آزاد کشاورزی و غیرکشاورزی و درآمد متفرقه و در سطح روستایی به ترتیب به میزان ۱۰.۵، ۱۰.۵ و ۸.۷ درصد رشد داشته است. سهم هر یک از منابع درآمدی در کل درآمد شهری به صورت ۳۳.۳ درصد از مشاغل مزد و حقوق بگیریریال ۱۷ درصد از مشاغل آزاد کشاورزی و غیر کشاورزی و ۴۹.۹ درصد از منابع متفرقه و سهم هر یک از منابع درآمدی در کل درآمد روستایی به صورت ۳۰.۳ درصد از مشاغل مزد و حقوق بگیری، ۳۱.۱ درصد از مشاغل آزاد کشاورزی و غیرکشاورزی و ۳۸.۵ درصد از منابع متفرقه است.
درآمد خانوار از سه بخش درآمد حاصل از مشاغل مزد و حقوق بگیری، مشاغل آزاد کشاورزی و غیرکشاورزی و متفرقه تشکیل شده و درآمد متفرقه خانوار خود از چندین منبع شامل حقوق بازنشستگی، برآورد اجاره بهای مسکن شخصی و سایر منابع نظیر یارانه، کمک هزینه تحصیلی و .. تشکیل شده است.
تراز مثبت درآمد بر هزینه خانوار شهری زنجان
هزینه خانوار شهری زنجان در سال ۹۵ مطابق اطلاعات مرکز آمار ایران ۲۰ میلیون و ۷۴۳ هزار تومان در سال بوده و کل درآمد خانوار زنجانی نیز ۲۳ میلیون و ۳۹۶ هزار تومان عنوان شده است. این دو عدد نشان از تراز مثبت درآمد بر هزینه خانوار شهری زنجان بوده و به میزان ۲ میلیون و ۶۵۳ هزار تومان پس انداز خانوار شهری زنجان به صورت متوسط در سال است.
اما هزینه خانوار شهری کشور به صورت متوسط در سال ۲۸ میلیون و ۴۸۲ هزار تومان و درآمد خانوار شهری کشور نیز ۳۱ میلیون و ۷۲۱ هزار تومان ثبت شده که نشان از تراز مثبت درآمد بر هزینه خانواده های ایرانی است. اما نکته مهم اینکه خانوار شهری زنجان در بخش درآمد فاصله بالای هفت میلیون تومانی با متوسط کشور و در بخش هزینه نیز فاصله نزدیک به هشت میلیون تومانی با خانوار کشور دارند!
وضعیت استان‌های همسایه
در بین استان‌های همسایه نیز استان آذربایجان شرقی هزینه خانوار ۲۴ میلیون و ۸۵۶ هزار تومانی و درآمد خانوار ۳۰ میلیون و ۶۲۱ هزار تومانی دارد. آذربایجان غربی دارای هزینه خانوار ۱۸ میلیون و ۶۲۷ هزار تومانی و درآمد ۲۱ میلیون و ۹۱۷ هزار تومانی است.
خانوار شهری اردبیل نیز دارای هزینه ۲۰ میلیون و ۴۲۹ هزار تومانی و درآمد ۲۲ میلیون و ۱۰۸ هزار تومانی هستند. همچنین خانوار شهری قزوین هزینه خانوار ۲۴ میلیون و ۴۲۶ هزار تومانی دارند و در بخش درآمد خانوار نیز ۲۷ میلیون و ۴۴۹ هزار تومان برایشان ثبت شده است. هزینه خانوار شهری کردستان ۲۱ میلیون و ۴۹ هزار تومان و درآمد ۲۲ میلیون و ۱۷۹ هزار تومان برای خانوار شهری کرد ثبت شده است.
خانوار شهری گیلان هزینه سالانه ۲۸ میلیون و ۵۳۷ هزار تومانی و درآمد ۳۲ میلیون و ۸۶۶ هزار تومانی داشته و همچنین هزینه خانوار همدانی ها ۲۶ میلیون و ۶۳۵ هزار تومان و درآمد آن ها نیز ۲۵ کمیلیون و ۵۲۶ هزار تومان بوده است.
تهرانی‌ها صدرنشین درآمد و هزینه/ کرمان در قعر جدول
در بخش درآمدهای خانوار تهرانی ها با ۴۴ میلیون تومان در صد قرار دارند و کرمانی‌ها با ۲۱ میلیون و ۳۸۹ هزار تومان در قعر جدول هستند. استان هایی که در بخش درآمد خانوار کم ترین میزان را دارند کرمان، آذربایجان غربی، کردستان و اردبیل هستند.
استان‌هایی که بالاترین میزان درآمد خانوار را دارند تهران، مازندران با بیش از ۳۷ میلیون تومان، البرز با بیش از ۳۳ میلیون تومان و چهارمحال بختیاری با بیش از ۳۳ میلیون تومان است.
