زینب زمانی- همدلی‌زنجان؛ در عصر حاضر تمامی کشورهای دنیا با توجه به مزیت های نسبی خود زمینه رشد اقتصادی خود را فراهم می کنند. برخی کشورها خطاها و انحراف هایی دارند که این رویکردهای اشتباه موجب عقب ماندگی از قافله توسعه اقتصادی در دنیا را موجب می شود. در کشورمان ایران نیز بعضا شاهدیم مزیت های نسبی برای رشد و توسعه اقتصادی به خوبی شناسایی نشده اند. این مهم در استان زنجان نیز وجود دارد.
طی روزهای گذشته جلسه ای با حضور رئیس سازمان جهاد کشاورزی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری، نمایندگان شرکت آب منطقه ای استان، شرکت آب و فاضلاب استان و بانک کشاوری استان زنجان تشکیل و نسبت به اجرای طرح زراعت چوب در اراضی ملی و زمین های کشاورزی تاکید شد.
در واقع این نخستین جلسه شورای سیاستگذاری تدوین برنامه های اجرایی توسعه زراعت چوب در استان زنجان بوده است که توسعه زراعت چوب با استفاده از فاضلاب ها و پساب های صنعتی در زنجان توسط اعضای حاضر در جلسه مورد بررسی قرار گرفته است. جواد تاراسی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی در این جلسه گفته است: با توجه به اهمیت اقتصادی و زیست محیطی اجرای طرح زراعت چوب در استان، به بهره گیری از تمامی ظرفیتهای موجود در جهت تشویق کشاورزان به تسهیل و تسریع مسیر اجرای طرح توسعه زراعت چوب باید مورد تاکید قرار گیرد.
وی پیشنهاد کرد برای حل مشکل کمبود آب در راستای اجرای این طرح بنا شد از فاضلاب ها و پساب های خانگی و صنعتی (آب های نا متعارف) جهت نیل به این منظور بهره برداری شود.
در اصل موضوع طرح زراعت چوب و ایجاد منابع درآمدی و اقتصادی بهینه در این حوزه برای استان زنجان و اهمیت آن شکی نیست. همچنین در خصوص اینکه طرح زراعت چوب می تواند در تامین مواد اولیه و چوب مورد نیاز صنایع کشور، برخی مزیت های طبیعی، فواید اقتصادی موثر باشد نیز شکی نیست. همچنین اینکه شاید این موضوع بتواند درآمد اقتصادی بالاتر نسبت به کاشت دیگر محصولات زراعی و باغی در اراضی شیبداررا محقق کند.
فکر کردن به طرح زراعت چوب آیا یک استراتژی و رویکرد درستی است؟
اما موضوع مهم اینکه در استانی که سرانه جنگل کاری آن از کشور پایین است و جالب اینکه خود سرانه کشوری نیز یک سوم سرانه استاندارد دنیا است! فکر کردن به طرح زراعت چوب آیا یک استراتژی و رویکرد درستی است؟
وقتی در شهر زنجان به عنوان مرکز استان، فقر جنگ کاری حداقل در ۳۰ سال اخیر به شدت احساس شده و برخی طرح های مقطعی و ضعیف نتوانسته سرانه توسعه جتگل و فضای سبز و محیط های گیاهی-جنگلی را در استان توسعه دهد، فکر کردن به فواید اقتصادی و توسعه زراعت چوب ظاهرا رویکرد مترقی نباشد.
کشت درختان چوب‌ده یا زراعت چوب باید در مقطعی توسط مدیران متولی در دستور کار باشد که بر خود ببالیم بر یک رشد و توسعه چشم گیر پوشش گیاهی و جنگلی که مردم بتوانند از این مواهب استفاده بهینه انجام دهند. امروز در شهر زنجان پارک ملت، پارک ارم و گلستان از پارک های جنگلی قبل از انقلاب هستند! مدیران استانی در سال ها و دهه های اخیر برنامه جامعه ای برای توسعه سرانه فضاهای جنگلی در استان به ویژه در مرکز استان نداشته اند.
سهم زنجان در توسعه جنگل کاری کشور…!
امروز منطقه گاوازنگ به عنوان یک تفرجگاه مهم در سطح استان سرانه جنگل کاری بهینه ای ندارد. شاید بهتر باشد بخش مهمی از تمرکز مسئولان استانی توسعه جنگل کاری در این نوع فضاها باشد. مناطق بسیاری هستند که نیازمند توسعه درختانی هستند که در هماهنگی با اقلیم و جغرافیای زنجان باشند. اصولا استان زنجان طرح و راهبرد مشخص و مدونی برای توسعه فضای سبز، پوشش گیاهی و جنگلی ندارد و یا اگر دارد تاکنون رسانه ای نشده است!
اخیر رییس مرکز جنگل‌های خارج از شمال سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور گفته: با توجه به نامگذاری امسال به جهش تولید، تا پایان امسال۷۰ هزار هکتار جنگلکاری شامل مثمر و جنگلی انجام می‌شود. بر اساس تعهدات ملی و بین الملی قرار است توسعه جنگل و جنگل کاری را در دستور کار قرار داده و طبق برنامه ششم و ماده ۱۵ قانون افزایش بهره وری، سرانه جنگل را از ۱۷ صدم به ۲۵ صدم برسانیم.
پارک‌های ارم، گلستان، گاوازنگ، پارک جنوبی زنجان و پارک‌های شهرستان‌های خدابنده و ماهنشان با هدف جنگلکاری و افزایش سرانه فضای سبز انجام شده و در حال حاضر مدیریت این پارک‌ها برای خدمات رسانی به مردم در دست شهرداری است. هرچند امروز متولی در این حوزه های شهرداری شده اما داشتن برنامه جامعه بین دستگاهی برای توسعه این ظرفیت ها مهم ضروری است.
فقر توسعه جتگل کاری در زنجان و داشتن بزرگ ترین نهالستان شمالغرب کشور!
این فقر توسعه جتگل کاری استان در حالی است که مسئولان منابع طبیعی استان مدعی شده اند که بزرگ ترین نهالستان شمالغرب کشور در استان زنجان قرار دارد و ظرفیت تولید نهال در این نهالستان ۵ میلیون اصله است و در حال حاضر سالانه ۲ تا ۳ میلیون اصله نهال تولید می‌شود. خوشبختانه استان زنجان در تولید نهال جزو یکی از استان‌های موفق شناسایی شده است.
مطابق آنچه مسئولان استانی گفته اند استان زنجان دارای ۷۳ هزار هکتار جنگل طبیعی است که گونه‌های غالب آن‌ها شامل بنه، زالزالک، ارس و بلوط است. در حدود ۲۰ تا ۲۱ هزار هکتار از سطح جنگل‌های استان به جنگل ارس اختصاص دارد.
