تقاطع گلشهر زنجان، نخستین گام پرچالش شورای پنجم

✍️ احمد اسدی

طی روزهای گذشته فضای رسانه ای زنجان یک کلید واژه مهم با عنوان ” تقاطع” داشت که بعضا تقاطع سیدالهشداء بود و غالبا تقاطع گلشهر کاظمیه که البته شاهد بودیم برخی صف‌بندی‌ها و حمایت‌های رسانه‌ای از آن نیز وجود داشته است.

تلخ کامی‌های اجرای پل سیدالهشهداء در شهر زنجان موجب شده حساسیت برای آغاز یک پروژه مشابه آن بسیار بالا باشد، با این حال سال گذشته اقدامات اولیه برای طراحی و ساخت تقاطع غیرهمسطح گلشهر کاظمیه در شهرداری زنجان کلید خورد و برنده مسابقه طراحی آن نیز مشخص شد.

آنچه که به وضوح در شهر زنجان مشخص است، اینکه زنجان با تمامی مشکلات معماری و شهرسازی که با آن مواجه بوده به دلیل افزایش دامنه حضور خودروها و به تبع آن افزایش گره‌های ترافیکی نیازمند ساخت چندین تقاطع غیرهمسطح است. اما محدودیت‌های اعنباری شهرداری زنجان که جزو شهرداری‌های مرکز استان با درآمدهای پایین نیز قرار دارد، موجب شده این مهم به صورت یکپارچه و با مقیاس بزرگ کاری محقق نشود.

اما اولویت‌بندی‌هایی برای ساخت تقاطع‌ها در شهر زنجان مطابق با نظر شورای ترافیک استان اتخاذ شده و نخستین اولویت بعد از پل سیدالهشدا ساخت تقاطع گلشهر کاظمیه تشخیص داده شده که برآوردهای اعتباری اولیه برای ساخت آن نیز بیش از ۵۰ میلیارد تومان بوده است.

استقرار شورای پنچم در پارلمان شهری زنجان در سال نخست غالبا متمرکز به بررسی شرایط فعلی شهرداری و پروژه‌های تصویب شده و در دستور کار سال جاری این نهاد شده است. یکی از مهم‌ترین آن‌ها نیز ساخت این نقاطع بوده که به نظر می‌رسد جریان سنتی دوره چهارم که با حضور چهره جدید به نام حمید حمیدی کمی بار فنی خود در مسائل شهری را ارتقاء داده مخالف جدی کم و کیف اجرای این تقاطع باشد.

نخستین مخالفت با وضعیت اجرای فعلی تقاطع گلشهر را حمید حمیدی، رئیس کمیسیون معماری-شهرسازی شورای اسلامی شهر زنجان طی روزهای گذشته کلید زد و سپس مسعود مرادخانی در جبهه مقابل بر ضرورت و اهمیت اجرای این نقاطع تاکیداتی داشت.

عمده دلایل مخالفت حمید حمیدی برآورد ریالی وی به میزان ۶۵ میلیارد تومان از این پروژه و عدم تناسب آن با میزان اعتبارات عمرانی شهرداری( ۱۰۰ میلیارد تومان) بوده است. اینکه این بار مالی در توان شهرداری نیست و برطرف کردن مشکلات ترافیکی در آن نقطه با راهکارهای ساده امکان پذیر است.

هرچند حمیدی راهکاری برای برطرف کردن ساده گره ترافیکی در ورودی گلشهر ارائه نداد اما طولانی بودن مسیر زیرگذر طراحی شده از جنوب به غرب(به گفته وی یک و نیم کیلومتر) و چرایی سه سطحی بودن پل در کنار خطرناک بودن زاویه ۹۰ درجه گردش در تونل زیرگذر را از مشکلات فنی این پروژه برشمرد. وی معتقد بود میدان پیشنهادی در سطح صفر-صفر قدرت انتقال ترافیک را دارد و همچنین ارتفاع پایه‌های نگهدارنده موجب کور شدن منظره شمال خواهد شد. این عضو شورا اصل هزینه-فایده و توجیه اقتصادی پروژه را نیز جزو مشکلات آن طرح کرده بود.

بعد از اظهارات این عضو شورا، شاهد بودیم مسعود مرادخانی به عنوان نائب رئیس شورای اسلامی شهر زنجان به دفاع از اجرای این نقاطع پرداخت و با توجه به استقرار کانون‌های مهم جمعیتی شهر زنجان در هشت فاز این منظقه بر ضرورت طراحی و اجرای یک تقاطعع مناسب تاکید کرد.

موضوع تقاطع گلشهر زمانی به نقطه قابل تامل رسید که در آخرین جلسه رسمی و علنی شورای اسلامی شهر زنجان لایحه‌ای به صحن علنی ارائه شد که یک میلیارد تومان از اعتبارات پیش‌بینی شده تقاطع گلشهر در سال جاری طی تبصره الحاقی برای آماده‌سازی زمینی جابجا شود که اتوبوس‌های سازمان اتووبوسرانی در آنجا مستقر شوند تا زمین فعلی این سازمان برای ساخت نمایشگاه خودرویی استفاده شود!

این لایحه و طرح آن چند نکته بسیار قابل تامل داشت. نخست اینکه مشخص شد احتمالا برخی اختلاف نظرهای اعضای شورا در دو جناح مقابل و اظهارات متفاوت در خصوص وضعیت تقاطع گلشهر عقبه دیگری نیز دارد و صرفا مسائل فنی و اعتباری نبوده است. دوم اینکه این تقاطع سال گذشته فقط طراحی معماری به صورت کانسپ به مسابقه گذاشته شد و طراحی به عنوان منتخب داشت و فعلا مطالعات ترافیکی، اقتصادی، معماری و … آن انجام نشده است. با این حال مشخص نیست در گذشته چگونه در لایحه بودجه شهرداری زنجان برای سال جاری که ردیف ۳۳۰۲۰۰۱ یک میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان اعتبار برای ساخت آن پیش‌بینی کرده است!

عباس راشاد، عضو فعلی و دوره گذشته شورای اسلامی شهر زنجان از طرح و اجرای نمایشگاه خودرویی در منطقه گلشهر دفاع کرد و خواستار جابجایی این اعتبار برای انجام امورات پیش‌بینی شده آن را داشت که هرچند جابجایی اعتبار در متن یک میلیارد تومان عنوان شده بود وی اظهار کرد که مبلغ مورد نیاز ۵۰۰ میلیون تومان بوده و به دلیل اینکه تامین اعتبار و مرحله ساخت نخواهد رسید بهتر است این جابجایی انجام شود!

رخدادهای روزهای گذشته برخی از اختلاف نظرهای اعضای شورای پنجم شهر زنجان بود. با این حال به نظر می‌سد در شهر زنجان با تنگناهای زیادی مواجه هستیم که قدرت انتخاب و به نتیجه رسانده پروژه ها را با مشکلات زیادی همراه کرده است. یقیقنا بخش عمده مشکلات فعلی در خصوص مسائل اعتباری بوده که البته این موضوع نیز به دلیل عدم آینده نگری متولیان امور در گذشته بوده است.

شهرداری زنجان حجم اعتبارات مناسبی ندارد و در بخش عمرانی قدرت اجرای پروژه‌های بزرگ با توجه به محدودیت اعتبارات داخلی در آن بسیار ضعیف است. از اینرو اجرای پروژه‌های مهم و بزرگ همچون تقاطع گلشهر برای زنجان همواره سنگی بزرگ بوده که ورود به آن نیازمند طراحی و فکر در خصوص روش‌های تامین منابع مالی است و یا در یک رویکرد سهل‌تر از نظر برخی عدم‌اجرای پروژه، که باید دید منتخبان شورای پنجم چه رویکردی در قبال آن خواهند داشت.

بخش دیگر موضوع اهمیت اجرای پروژه‌های مهم شهری همچون تقاطع‌های غیرهمسطح در شهر زنجان است. زنجان شهری در حال گذار بوده و ناگزیر در این مسیر برای ساخت تقاطع های غیرهمسطح است، چرا که هم اکنون میدان جهاد، میدان مدرس و ارتش در بوار ۲۲ بهمن جزو نقاط و گره‌های ترافیکی مسئله‌دار شهر زنجان هستند که تنها به دلیل نبود اعتبار طرح موضوع نمی‌شوند اما به هر نحو زنجان باید به سمت ورود به این موضوعات مهم در شهر زنجان حرکت کند.

نحو وروده و عملیاتی کردن این واقعیت های مهم شهر زنجان خود نیازمند برنامه ریزی و داشتن رویکردها علمی-اجرایی مناسب است که می تواند عیار شورای پنج را نیز محک بزند.